گلولههای واشینگتن/ ترور امیدها
کتاب «گلولههای واشینگتن» نوشتهی ویجی پراشاد، مورخ و منتقد هندی ـ امریکایی، به همت نشر رایبد به چاپ رسیده است. نویسنده در این کتاب به بررسی مداخلات ایالات متحده و غرب در کشورهای جهان سوم، بهویژه در دوران جنگ سرد میپردازد. پراشاد در این کتاب با نگاهی انتقادی، روایتی را از خشونتها، کودتاها و سرنگونی دولتهای مردمی، بهدست نیروهای امپریالیستی، ارائه میدهد. عنوانِ کتاب به گلولههای امریکایی اشاره دارد که نهتنها به معنای واقعی، بلکه بهعنوان نمادی از سیاستهای تهاجمی واشینگتن علیه ملتهای مستقل است.
پراشاد در «گلولههای واشینگتن» به این موضوع میپردازد که چگونه ایالات متحده و متحدان غربی آن، با استفاده از ابزارهای مختلف ـ ازجمله کودتاهای نظامی، ترور رهبران مردمی، تحریمهای اقتصادی و جنگهای نیابتی ـ تلاش کردهاند تا جنبشهای استقلالطلب و سوسیالیستی را در سراسر جهان سرکوب کنند.
پراشاد استدلال میکند که سیاستهای امریکا فقط به معنای واقعی کشتن رهبران مردمی نیست، بلکه یک سیستم سرکوب جهانی است که از طریق نهادهای مالی (صندوق بینالمللی پول، بانک جهانی)، شرکتهای چندملیتی و رسانههای غربی اعمال میشود. او نشان میدهد که چگونه امپریالیسم مدرن با ابزارهای اقتصادی و سیاسی، حتی پس از پایان جنگ سرد، به سرکوب ملتها ادامه داده است.
پراشاد عنوان کتاب را از ترانه Washington Bullets گروه The Clash وام گرفته که به مداخلات امریکا در نیکاراگوئه اشاره دارد. او توضیح میدهد که «گلولههای واشینگتن» تنها اسلحههای فیزیکی نیستند، بلکه شامل سیاستهای کشتار، تحریم و سرکوب هستند که علیه ملتهای مستقل به کار میروند.
پراشاد در این کتاب، به ما یادآوری میکند که «تاریخ را پیروزها نمینویسند، بلکه مردماناند که آن را میسازند» ـ حتی اگر زیر باران «گلولههای واشینگتن» باشند.
نویسنده میگوید: «گلولههای واشینگتن دربارهی گلولههاست. گلولههایی که روندهای دموکراتیک را ترور کردند، انقلابها را ترور کردند و امید را هم ترور کردند.» او میگوید که این گلولههای واشینگتن بهایی دارند: «بیشترین بها را مردم میپردازند؛ زیرا در این ترورها، قتلها، خشونت و ارعاب، این مردماند که رهبرانشان را از دست میدهند؛ رهبر دهقانان، رهبر اتحادیههای کارگری، رهبر فقرا.»
ویجی پراشاد، در 28 اوت 1967، در کلکته هند متولد شد. او در محیطی روشنفکرانه بزرگ شد و از کودکی تحت تأثیر جنبشهای چپ هند و میراث استعمارزدایی قرار گرفت. با مهاجرت به امریکا، لیسانس تاریخ را از کالج پومونا در کلرادو دریافت کرد و سپس دکترای تاریخ را از دانشگاه شیکاگو با تمرکز بر تاریخ معاصر جنوب آسیا اخذ کرد. رسالهی او دربارهی جنبش کارگری در هند بود.
پراشاد از دههی 1990 بهعنوان مورخ، نویسنده و فعال سیاسی شناخته شد. او در دانشگاههای معتبر تدریس کرده و با مؤسسات تحقیقاتی مترقی همکاری دارد.
قسمتی از کتاب گلولههای واشینگتن:
ایالات متحده همواره درخصوص پذیرش تاریخ استعماریاش درنگ کرده است. نوعی اسطورهسازی بزرگ در مورد انقلاب امریکا در 1776، بهعنوان یک انقلاب ضداستعماری وجود دارد. جا دارد بپرسیم که 1776 آیا اصلاً یک انقلاب بود؟ هیچ مبارزهی طبقاتی بااهمیتی در آن، هیچ حرکت از پایینی از سوی کارگران که روند انقلابی را تعریف کند و هیچ اتحاد اجتماعی میان مردمان مختلف (اروپاییها، افریقاییها، بومیان امریکا) وجود نداشت. در عوض، یک رویکرد مبتنی بر نسلکشی به مردم بومی و ترس زیادی از شورش افریقاییهای به بردگی درآمده وجود داشت. جنگ علیه انگلیسیها برخلاف میل مهاجران اروپایی برای خروج از سیزده مستعمره و تسخیر کل قاره شکل گرفت. این جنگ برای استعمار بود، نه جنگ با آن. هنگامیکه جدایی از انگلستان اتفاق افتاد، هیچ تغییر واقعی در نظام مالکیت رخ نداد، و تضاد بین سرمایهداران کشتکار جنوب و سرمایهداران صنعتی شمالی برای چند نسل تا آغاز جنگ داخلی در 1861 متوقف شد.
از سالهای اولیه، این کشور جدید بهدنبال فتوحات بود، طوریکه مردی از اهالی کنتاکی در 1810 گفت: «مردمان کشورش خیلی متهور بودند و هرچند نهچندان فقیر اما مانند رومیهای قدیم تشنهی غارت بودند. مکزیک در برابر چشمان ما برق میزند ـ و فقط منتظر یک کلمهایم.» آنها مجبور نبودند زیاد منتظر بمانند. پرزیدنت جیمز پولک سربازان امریکایی را برای تسخیر مکزیک به جنوب فرستاد. و روزنامهی نیویورک هرالد، در 8 اکتبر 1847، سربازان را اینگونه تهییج کرد:
این چشماندازی باشکوه است؛ تسخیر تمام مکزیک. بهتر بود که خود مکزیک داوطلبانه به ما میپیوست، اما از آنجا که تا وقتی مکزیک ضمیمهی خاک امریکا نشود، صلحی در کار نخواهد بود، بگذارید مکزیک را به دست بیاوریم، حتی اگر برای بهدستآوردنش متوسل بهزور شویم. او نیز مانند باکرههای سابین، بهزودی یاد خواهد گرفت که عشاقش را دوست داشته باشد.
«گلولههای واشینگتن» را روژان مظفری ترجمه کرده و کتاب حاضر در 191 صفحهی رقعی و با جلد نرم چاپ و روانهی کتابفروشیها شده است.