شاه لیر

شکسپیر در پنجاه‌ودو سال زندگی پرثمرش ( ۱۵۶۴ تا ۱۶۱۶) نزدیک به پنجاه اثر از خود به یادگار گذاشته است که شاه ‌لیر تاج درخشان همه‌ی آنهاست. شاه ‌لیر از طولانی‌ترین بازی‌های اوست، دارای دو خط داستانی‌ست، کسان این بازی از هزاره‌های پیش با جادوی شعر و نثر و قدرت هنری او احضار شده‌اند و در لابه‌لای حروف اثرش زنده و حاضر می‌نمایند. در این افسانه، از رهگذر هنر شکسپیر، با چندی از خُرافه‌ها و باورهای‌مردمی از اعصار عتیق نیز آشنا می‌شویم؛ درمی‌یابیم که آن مردم جهان را چه‌گونه می‌شناختند، باورشان به سرنوشت و تأثیر کواکب در زندگی روزانه چه‌گونه بود، داوری و کیفردادن ایزدان آسمان به گناهکاران را چگونه می‌پنداشتند، چه مفهومی از بهشت و دوزخ و پایان جهان داشتند. شکسپیر این داستان را در پنج پرده‌ی طولانی نوشته است. زمان داستان را یکسره به دوران بت‌پرستی بریتانیا نبرده، فضا رنگ‌وبوی مسیحی دارد، اما اشخاص داستان از خدایان هنگام بت‌پرستی نام می‌برند و به آن‌ها قسم می‌خورند و پیمان می‌بندند و نیک‌بختی‌ها و درماندگی‌هایشان را به خواست و تصمیم آن‌ها نسبت می‌دهند. لیر، پادشاه افسانه‌ای بریتانیا، در سال‌های پیری برای رهایی از مسئولیت‌های خطیر سلطنت، کشور را میان سه دخترش تقسیم می‌کند و سخت‌ترین بحران زندگی خویش را می‌آفریند. لیر از روی غرور دختر محبوب خود را طرد می‌کند، و دو دختر دیگر به پیمان‌های خود وفادار نمی‌مانند و پدر را از قصرهای خود می‌رانند؛ و او در شبی توفانی و یخبندان، تحقیرشده و مطرود، به ورطه‌ی جنون سقوط می‌کند… شاه لیر، از سه تراژدی اوتللو، هملت و مکبث، جایگاهی بالاتر دارد و بزرگ‌ترین تراژدی شکسپیر شناخته می‌شود. در این ترجمه افزون بر متن نمایشنامه، بخش‌هایی نیز به شناخت سرچشمه‌های این بازی، تاریخ تحولش در طی قرون ، افول آن وطلوع مجددش، اجراهای ستایش‌شده‌اش در تئاتر، و درخشیدنش بر پرده‌ی سینما اختصاص دارد.