کتابِ «درمان شناختی‌رفتاری خشم» نوشته‌ی ویلیام ناوس اثری کاربردی و آموزنده در زمینه‌ی کنترل و مدیریت خشم است که بر پایه‌ی اصول «درمان شناختی ـ رفتاری» و «رفتار درمانی عقلانی ـ هیجانی» نوشته شده است. این کتاب یکی از معتبرترین منابع خودیاری در حوزه‌ی شناخت، تحلیل و تغییر الگوهای خشم محسوب می‌شود و نویسنده در آن تلاش کرده تا خواننده را نه‌فقط با مفاهیم نظری بلکه با تمرین‌ها و راهکارهای عملی آشنا کند تا بتواند به‌تدریج بر رفتارهای خشم‌آلود خود تسلط پیدا کند و روابطی سالم‌تر بسازد.
ناوس در مقدمه‌ی کتاب توضیح می‌دهد که خشم به‌خودی‌خود احساس بدی نیست، بلکه واکنشی طبیعی است که می‌تواند هشدار دهد چیزی در زندگی‌مان نیازمند توجه یا تغییر است. بااین‌حال، وقتی این احساس از کنترل خارج می‌شود و به رفتارهای پرخاشگرانه یا آسیب‌زننده منتهی می‌گردد، به مشکلی جدی بدل می‌شود. هدف او از نگارش این اثر، کمک به خواننده برای شناخت این مرز ظریف میان خشم سازنده و خشم مخرب است. او اعتقاد دارد که هر انسانی می‌تواند با تمرین، آگاهی و استفاده از ابزارهای شناختی، ذهن و رفتار خود را بازسازی کند و بر واکنش‌های هیجانی خود مسلط شود.
کتاب با زبانی ساده و ساختاری گام‌به‌گام نوشته شده است تا حتی افرادی که آشنایی چندانی با مفاهیم روان‌شناسی ندارند، بتوانند از آن بهره ببرند. نخستین گام، آگاهی از ماهیت خشم است. نویسنده توضیح می‌دهد که خشم نه‌تنها در رفتار، بلکه در بدن و ذهن ما نیز حضور دارد؛ یعنی افکار، احساسات، تفسیرها و واکنش‌های فیزیولوژیک همگی در شکل‌گیری آن نقش دارند. او از خواننده می‌خواهد لحظاتی را که دچار خشم می‌شود، دقیقاً بررسی کند: چه چیزی در او تحریک ایجاد کرده، چه فکری از ذهنش گذشته و چگونه به آن پاسخ داده است. این مرحله نوعی خودنظارتی یا خودآگاهی فعال است که پایه‌ی تمام مراحل بعدی محسوب می‌شود.
در ادامه، نویسنده به معرفی چند راه مؤثر برای مقابله با خشم می‌پردازد. او بر این باور است که کنترل خشم فقط به معنای ساکت ماندن یا سرکوب احساس نیست، بلکه به معنای یادگیری روش‌هایی برای هدایت انرژی خشم در مسیری سازنده است. برای مثال، او توصیه می‌کند افراد به جای تمرکز بر رفتار دیگران، به تفسیرها و انتظارات خودشان نگاه کنند؛ زیرا معمولاً این افکار هستند که آتش خشم را شعله‌ور می‌کنند. بسیاری از افراد وقتی احساس بی‌عدالتی می‌کنند یا انتظار دارند دیگران حتماً طبق خواسته‌های آن‌ها رفتار کنند، دچار خشم می‌شوند. نویسنده دراین‌باره می‌گوید واقعیت زندگی این است که عدالت مطلق وجود ندارد و انسان باید بپذیرد که گاهی دیگران مطابق انتظار او رفتار نخواهند کرد. پذیرش این حقیقت، اولین گام برای آرامش درونی است. 

ویلیام ناوس

یکی از ویژگی‌های مهم این اثر، توجه هم‌زمان به جنبه‌های شناختی، هیجانی و فیزیولوژیک خشم است. ناوس توضیح می‌دهد که بدن در هنگام خشم واکنش‌های مشخصی از خود نشان می‌دهد؛ ازجمله افزایش ضربان قلب، تند شدن تنفس، تنش عضلانی و تغییر در سطح هورمون‌های استرس. او تمرین‌هایی چون تنفس عمیق، آرام‌سازی عضلانی و تجسم ذهنی صحنه‌های آرام را پیشنهاد می‌کند تا فرد بتواند واکنش بدنی‌اش را در لحظه‌ی خشم مهار کند. این تکنیک‌ها کمک می‌کنند ذهن نیز آرام شود و توانایی تصمیم‌گیری منطقی بازگردد.
از نظر شناختی، نویسنده تأکید دارد که بخش زیادی از خشم ناشی از باورهای غیرمنطقی است. او مفاهیمی مانند باید و نباید را به‌عنوان منشأ خشم معرفی می‌کند. مثلاً وقتی فرد باور دارد که دیگران باید همیشه با او منصف باشند یا هیچ‌کس نباید اشتباه کند، درواقع زمینه‌ی عصبانیت دائمی را فراهم کرده است. نویسنده تمرین‌هایی ارائه می‌دهد تا فرد بتواند این افکار را شناسایی کرده، به چالش بکشد و جای آن‌ها را با باورهایی واقع‌بینانه‌تر و انعطاف‌پذیرتر پر کند. به‌این‌ترتیب، ذهن از حالت مطلق‌گرایی و قضاوت خارج می‌شود و پذیرش بیشتری نسبت به خطاها و تفاوت‌های انسانی پیدا می‌کند.
ناوس در فصل‌های پایانی بر مفهوم تسلط بر خشم تأکید می‌کند. از نظر او، مدیریت خشم یک مسیر مداوم است، نه یک هدف نهایی؛ یعنی باید تمرین‌ها را تکرار کرد، شکست‌ها را پذیرفت و از هر تجربه درس گرفت. او می‌گوید افراد ممکن است دوباره دچار خشم شوند، اما تفاوت میان فرد آموزش‌دیده و ناآگاه در این است که اولی می‌تواند سریع‌تر خودش را بازیابد و از رفتارهای زیان‌آور جلوگیری کند. این مهارت به‌مرور زمان به بخشی از شخصیت فرد تبدیل می‌شود.
در پایان کتاب، مجموعه‌ای از توصیه‌ها و نکات کاربردی از متخصصان حوزه‌ی خشم آورده شده است. این نکات شامل روش‌هایی برای حفظ آرامش در شرایط دشوار، افزایش مهربانی نسبت به خود و دیگران و یافتن راه‌هایی برای تبدیل انرژی خشم به انگیزه‌ی مثبت است. نویسنده با تأکید بر اینکه «هیچ انسانی عاری از خشم نیست»، یادآوری می‌کند که هدف نهایی نابودی خشم نیست، بلکه یادگیری استفاده‌ی درست از آن است؛ به گونه‌ای که به رشد شخصی، احترام متقابل و تصمیم‌گیری‌های سنجیده منجر شود.

قسمتی از کتاب درمان شناختی‌رفتاری خشم نوشته‌ی ویلیام ناوس:
کاتارسیس یا تخلیه‌ی روانی یکی از راهکارهای رایج تخلیه‌ی خشم است. با کوبیدن بالش، محکم بستن در، پرتاب کردن بشقاب، فریاد زدن و دادوفریاد کردن، سعی می‌کنید از تنش‌های خشم خلاص شوید. آیا این روش برای ازبین‌بردن خشم بی‌مورد مؤثر است؟ برخی از سیستم‌های درمانی عجیب‌وغریب شامل فریاد زدن و روش‌های این‌چنینی هستند. دن کسریلِ روان‌پزشک، نویسنده‌ی کتاب «یک فریاد تا رسیدن به خوشبختی»، سیستمی را ابداع کرد که در آن افراد با فریاد زدن تنش‌های خود را تخلیه می‌کنند؛ اما مدرک قابل‌توجهی برای اثبات کارآیی این روش وجود ندارد. 
روش فریاددرمانی آرتور آنوو، روان‌پزشک آمریکایی، سیستمی شبه‌علمی است که از لحاظ تجربی و عملی نیز تأیید نشده، اما ممکن است برای برخی افراد اثر تلقینی داشته باشد. برخی از باورهای آنوو غیرعادی و بحث‌برانگیز هستند. او معتقد بود درد اولیه از قبل یا بدو تولد آغاز می‌شود و صحبت ‌کردن در مورد این تجربیات می‌تواند اثر درمانی داشته باشد. به جز توصیفات نویسنده در مورد کارآیی این روش، درمان اولیه در دنیایی ماورایی و بی‌اساس سرگردان است. 

اکثر افراد، حتی آن‌هایی که دارای خلقی آرام هستند، برخی اوقات خشم خود را خالی می‌کنند. این موضوع به‌هیچ‌وجه زیان‌بار نیست. هرچند خالی‌ کردن خشم با ابراز احساساتی مانند «من ناراحتم» یا «وقتی به من بی‌اعتنایی کردی، عصبانی شدم» متفاوت است. معمولاً ابراز احساسات مفید هستند. در مقابل تخلیه‌ی تنش با ضربه‌ زدن یا دادوبیداد شبیه قشقرق به‌پاکردن و رفتارهای کودکانه‌ای است که به‌عنوان تخلیه‌ی روانی شناخته می‌شوند. متأسفانه، تخلیه‌ی روانی خشم بیش از اینکه فایده داشته باشد، در طولانی‌مدت اثرات منفی در پی دارد. به جای کسب آرامش، ممکن است عصبانی‌تر شوید و رفتارهایتان بدتر شود. کم پیش می‌آید که تخلیه‌ی روانی راهی برای رهایی از خشم باشد. بااین‌حال، بهتر است دادوفریاد کنید یا به دیوار لگد بزنید تا اینکه حیوان خانگی‌تان را اذیت کنید، فرزندتان را کتک بزنید یا با کسی گلاویز شوید.
راه دیگری مانند ورزش‌ کردن را برای تخلیه‌ی تنش ناشی از خشم امتحان کنید. بعد از سی دقیقه ورزش، اکسیژن بیشتری به مغزتان می‌رسد و احتمالاً با آرامش بیشتری به حل مسائل می‌پردازید.

کتاب درمان شناختی‌رفتاری خشم را نازیلا سیدعلیخانی ترجمه کرده و کتاب حاضر در 220 صفحه‌ی رقعی و با جلد نرم چاپ و روانه‌ی کتابفروشی‌ها شده است.