شرلوک هولمز و سایه های سن پترزبورگ (ادبیات پلیسی27)

این کتاب رمانی کوتاه و شسته‌رفته است که علاوه‌بر برخورداری از بار روان‌شناسانه، از ارجاعات بینامتنی به یکی از شاهکارهای ادبیات جهان نیز قوت گرفته است. داستان در سال 1887 اتفاق می‌افتد، زمانی که چند سالی بیشتر از مرگ داستایفسکی نگذشته و هنوز آثار او برای عامه‌ی مردم در انگلستان خیلی شناخته‌شده نیست، از همین رو نویسنده اشاره‌ای به چگونگی رسیدن ترجمه‌ی انگلیسی «جنایت و مکافات» به دست دکتر واتسون می‌کند که در اینجا نیز وظیفه‌ی روایت داستان بر عهده‌ی او گذاشته شده است. دکتر واتسون مجذوب رمان داستا‌یفسکی شده که فارغ از ارزش‌های ادبی‌اش از جنبه‌هایی رمانی جنایی‌ست که نگاهی روان‌شناختی به مسئله‌ی جرم و جنایت دارد. از قضا در همین ایام بازرس لستراد به سراغ شرلوک هلمز و دوستش دکتر واتسون می‌رود و از ماجرای دو قتلِ توام با خشونت بسیار که توسط تبر در یکی از خیابان‌های شرقی لندن اتفاق افتاده، خبر می‌دهد. ماجرا در نگاه نخست برای شرلوک هلمز که شیفته‌ی پرونده‌های دشوار و پیچیده است، از جذابیت چندانی برخوردار نیست، اما جزئیاتی در ماجرا هست که او را درگیر خود می‌کند. در این میان ذهن دکتر واتسون که تازه کتاب داستایفسکی را خوانده جذب شباهت‌های این ماجرا با داستان رمان «جنایت و مکافات» می‌شود که درباره‌ی قتل دو زن (یک پیرزن رباخوار و خواهرش) با تبر در شهر سن پترزبورگ روسیه است، جالب‌تر آنکه در اینجا نیز یکی از مقتول‌ها نزول‌خواری یهودی است که براین شباهت بیش از پیش دامن می‌زند تاآنجاکه یک جور شباهت عمدی به نظر می‌رسد. تئوری واتسون درباره این قتل‌های بی‌رحمانه جرقه‌ی جذابیتی می‌شود که به گمان او به عنوان راوی (و همچنین خواننده) شرلوک هلمز به واسطه روحیه‌ی ‌نه‌چندان ادبی‌اش از آن غافل مانده است. اما در ادامه معلوم می‌شود اینجا نیز شرلوک هلمز است که برگ‌های برنده را در دست دارد. پرونده‌های او همیشه باید از پیچیدگی یا ویژگی‌های متفاوتی برخوردار باشد تا بتوانند این کارآگاه افسانه‌ای را ترغیب کنند که وارد میدان شود. برخلاف تصور دکتر واتسون هلمز چندان هم از ماجرای رمان داستایفسکی غافل نیست و از زاویه‌ای دیگر نگاه دقیق‌تری به این همانندی‌های نه‌چندان غیراتفاقی دارد...