«دانشنامه مصور ماشین» کتابی است نوشته‌ی ریچارد ساتن که انتشارات برگ زیتون به چاپ رسانده است. این کتاب، یکی از آثار مرجع و جامع در حوزه‌ی صنعت خودرو به شمار می‌رود؛ کتابی که نه‌تنها اطلاعات فنی و تاریخی را گردآوری کرده، بلکه به بررسی تحولات اجتماعی، فرهنگی و حتی هنری مرتبط با خودرو نیز پرداخته است. این دانشنامه به‌گونه‌ای طراحی شده که هم مخاطبان متخصص صنعت خودرو و هم علاقه‌مندان عادی بتوانند از آن بهره‌مند شوند. آنچه ساتن در این اثر ارائه کرده، ترکیبی از تاریخچه، طراحی، فناوری، برندها، نقش اقتصادی و تأثیر فرهنگی خودرو بر جهان مدرن است.
ریچارد ساتن، نویسنده و پژوهشگر حوزه‌ی تاریخ صنعتی و فناوری، با تجربه‌ای طولانی در حوزه‌ی روزنامه‌نگاری و نگارش متون دایره‌المعارفی، تصمیم گرفت کتابی فراهم آورد که خواننده را از ابتدا تا امروز در مسیر تحول خودرو همراهی کند. هدف اصلی او، ثبت کامل و دقیق تحولات این وسیله نقلیه پرنفوذ در زندگی بشر بود.
ساتن با اتکا به منابع معتبر تاریخی، گزارش‌های صنعتی، بایگانی کارخانه‌ها و مجموعه‌ای از تصاویر و نمودارها، این دانشنامه را تدوین کرده تا مرجعی معتبر برای علاقه‌مندان و محققان باشد. 

 

 

کتاب، در چندین بخش اصلی سازمان‌دهی شده است:
ـ خاستگاه خودرو و تاریخچه‌ی اولیه: از ابداع موتور بخار و تلاش‌های اولیه تا شکل‌گیری نخستین خودروهای بنزینی.
ـ تحولات قرن بیستم: دوران شکوفایی صنعت خودرو، برندهای پیشگام، و تغییرات ناشی از دو جنگ جهانی.
ـ خودرو و فناوری: موتور، بدنه، سیستم‌های ایمنی، سوخت و نوآوری‌های کلیدی.
ـ خودرو و جامعه: نقش خودرو در شهرسازی، اقتصاد، فرهنگ عامه و سیاست.
ـ خودروهای افسانه‌ای و برندها: معرفی شرکت‌ها، مدل‌ها و خودروهایی که در تاریخ ماندگار شدند.
ـ چشم‌انداز آینده: خودروهای الکتریکی، خودران‌ها و آینده حمل‌ونقل.
هر بخش با تصاویر رنگی، نمودارها و جداول همراه است و متن کتاب همزمان علمی و داستانی جلوه می‌کند؛ به‌نحوی که خواننده احساس می‌کند در سفری تاریخی ـ فناورانه همراه نویسنده حرکت می‌کند.
ساتن کتاب خود را با مرور نخستین تلاش‌های بشر برای ساخت وسایل نقلیه موتوری آغاز می‌کند. او به سراغ اختراعاتی همچون موتور بخار نیکولا ـ ژوزف کونو در قرن هجدهم می‌رود و نشان می‌دهد چگونه جرقه‌های اولیۀ این فناوری زده شد. سپس به نقش کارل بنز و اختراع مشهور او در سال 1886 می‌پردازد که نقطۀ عطفی در تاریخ خودرو بود.
در این بخش، همچنین تلاش‌های موازی گوتلیب دایملر و ویلهلم مایباخ شرح داده می‌شود و به نحوه‌ی تکامل موتور احتراق داخلی پرداخته می‌شود. نویسنده تأکید دارد که موفقیت خودرو فقط به‌دلیل اختراع موتور نبود، بلکه شبکه‌ای از نوآوری‌ها در حوزه‌ی سوخت‌رسانی، انتقال قدرت و طراحی بدنه دست‌به‌دست هم دادند تا خودرو به محصولی تجاری تبدیل شود.

 

نویسنده در این کتاب با زبانی ساده اما دقیق، سیستم‌های خودرو را توضیح می‌دهد:
موتور احتراق داخلی: تکامل از موتورهای خطی ساده تا موتورهای V شکل و توربوشارژ.
بدنه و طراحی: تحول از چرخ‌دنده‌های ساده چوبی به بدنه‌های آیرودینامیک و فولادی.
ایمنی: اختراع کمربند ایمنی، کیسه هوا، ترمز ABS و کنترل پایداری الکترونیک.
سوخت و محیط زیست: بحران نفتی دهه 70 و تلاش برای کاهش آلایندگی.
از آنجا که این کتاب، یک دانشنامه مصور است، تصاویر رنگی، پوسترهای تبلیغاتی قدیمی، نمودارهای فنی و جداول آماری سهم بزرگی در انتقال پیام دارند. ساتن با انتخاب دقیق این تصاویر، تاریخ و فناوری را زنده می‌کند. 
نثر کتاب ساده، روان و همزمان دقیق است. نویسنده تلاش کرده اصطلاحات فنی را برای مخاطب غیرمتخصص توضیح دهد، اما از دقت علمی نکاهد. همین ترکیب باعث شده کتاب هم به کار پژوهشگران بیاید و هم برای خواننده علاقه‌مند عمومی جذاب باشد.

قسمتی از کتاب دانشنامه مصور ماشین:
اگر نخستین سال‌ها را عصر ساخت بدنه و دهه‌ی 1920 را عصر سرعت خودروها بدانیم، بی‌شک دهه‌ی 1930 را باید عصر طراحی بنامیم. طراحی و ساخت یک بدنه‌ی زیبا، فقط با بخش کوچکی از هزینه‌های ساخت یک دلیجان اعلا، به خودرویی اشرافی جاذبه‌ای خاص می‌بخشید. یک طراحی خوب را می‌شد بارها و بارها در خط تولید تکرار کرد. در ایالات متحده، خودروسازهایی نظیر آبرِن، کُورد و پاکارد، جملگی در دهه‌ی 1930 خودروهایی تولید کردند که ظاهر مجلل و فوق‌العاده زیبایی داشتند. این مدل‌ها بسیار جادار و چنان پرزرق‌وبرق بودند که ستاره‌های هالیوودی کنارشان ژست می‌گرفتند و گانگسترهای شیکاگو آن‌ها را می‌راندند. این خودروها اغلب چندان خوش‌ساخت نبودند، اما موتورهای بسیار بزرگ و بدنه‌های گیرا و دلپسند داشتند و عموماً پرسرعت، مسحورکننده و افسونگر بودند.
تا سال 1930، میلیون‌ها نفر در ایالات متحده خودروی شخصی خریده بودند ـ چه‌بسا مبلمان و اسباب و اثاثیه‌ی ارزشمند خود را به‌اجبار فروخته بودند یا خانه‌شان را در رهن بانک گذاشته بودند تا وام بگیرند و پول خودروی شخصی را جور کنند. در دیگر کشورهای جهان، فقط ثروتمندان خودروی شخصی داشتند و خرید خودرو برای مردم عادی ناممکن بود. بااین‌حال، قیمت‌ها به‌تدریج پایین آمد و خانواده‌های طبقه‌ی متوسط توانستند نخستین خودروی خود را بخرند. این خودروها عمدتاً سدان‌های جمع‌وجور، ساده، بی‌زرق‌وبرق و ارزان بودند. مثل آستین تن، اوپل کادت و فورد Y، موتورهای کوچک و بدنه‌های شق‌و‌رق داشتند و عملکرد چندان خوبی عرضه نمی‌کردند؛ اما اتاق‌های جادارشان فضای کافی برای والدین و فرزندان عرضه می‌کرد و صندلی‌های جمع‌وجور و نزدیک به هم، آن‌ها را به خودروهایی مناسب هر آب‌وهوایی مبدل کرده بود.