
قدرت عذرخواهی/ گامهایی شفابخش برای دگرگونکردن تمام روابط شما
کتاب «قدرت عذرخواهی» نوشتهی بورلی انگل را نشر میلکان به چاپ رسانده است. این کتاب، یکی از آثار برجسته در حوزهی روانشناسی روابط انسانی و رشد فردی است که به بررسی قدرت عذرخواهی و نقش آن در ترمیم روابط میپردازد. کتاب نشان میدهد که چگونه یک عذرخواهی صادقانه میتواند باعث التیام زخمهای روحی، بازسازی اعتماد و بهبود ارتباطات انسانی شود. انگل که خود رواندرمانگر و نویسندهای پرکار در زمینهی روابط عاطفی و خشونتهای خانگی است، با ترکیب تجربههای درمانی و پژوهشهای علمی، اثری ارزشمند خلق کرده که به مخاطبان کمک میکند تا مفهوم واقعی عذرخواهی را درک کرده و آن را بهدرستی در زندگی شخصی و اجتماعی خود به کار گیرند.
عذرخواهی در نگاه نخست شاید عملی ساده به نظر برسد؛ جملهای کوتاه که از دهان خارج میشود: «ببخشید.» اما واقعیت بسیار پیچیدهتر است. بسیاری از افراد بهسادگی قادر به گفتن این کلمه نیستند. دلایل آن متفاوت است: غرور شخصی، ترس از آسیب دیدن وجههی اجتماعی، شرم درونی یا حتی ناآگاهی نسبت به اهمیت و کارکرد عذرخواهی. درحالیکه در پس این عمل بهظاهر ساده، نیرویی عظیم برای بازسازی روابط و آرامش روانی نهفته است.
انگل توضیح میدهد که عذرخواهی نهتنها به فرد آسیبدیده کمک میکند تا احساسات خود را پردازش کند، بلکه برای فرد خطاکار نیز رهاییبخش است. وقتی فردی اشتباه خود را میپذیرد و بابت آن ابراز پشیمانی میکند، در حقیقت خود را از بار گناه و فشار روانی رها میسازد. به همین دلیل عذرخواهی را میتوان یک ابزار دوطرفه دانست که هم به ترمیم آسیبهای دیگران کمک میکند و هم سلامت روان فرد خطاکار را ارتقا میبخشد.
قدرت عذرخواهی بهصورت سیستماتیک طراحی شده است. نویسنده ابتدا مفهوم و ضرورت عذرخواهی را توضیح میدهد، سپس انواع مختلف عذرخواهی و موانع آن را بررسی میکند و درنهایت به ارائهی راهکارهایی عملی برای یادگیری مهارت عذرخواهی مؤثر میپردازد. انگل علاوهبر این به موضوعات خاصی مانند عذرخواهی در روابط خانوادگی، زناشویی، محیط کار و حتی در سطح اجتماعی نیز میپردازد.
کتاب نشان میدهد که بسیاری از مشکلات خانوادگی ناشی از عدم عذرخواهی بهموقع است. والدینی که از فرزندان خود عذرخواهی نمیکنند، ناخواسته پیام میدهند که «بزرگتر همیشه حق دارد». این موضوع باعث ایجاد شکاف عاطفی و کاهش اعتماد در روابط والد ـ فرزند میشود. در مقابل، عذرخواهی والدین میتواند به کودکان یاد دهد که پذیرش خطا نشانهی مسئولیتپذیری است نه ضعف.
همچنین در روابط زناشویی، عذرخواهی ابزاری اساسی برای عبور از اختلافات است. انگل توضیح میدهد که بسیاری از ازدواجها نه بهدلیل مشکلات بزرگ، بلکه بهدلیل انباشته شدن دلخوریهای کوچک و بیتوجهی به عذرخواهی فرو میپاشند. یک «متأسفم» صادقانه میتواند جلوی سالها فاصلهی عاطفی را بگیرد.
انگل به بُعد حرفهای عذرخواهی نیز توجه دارد. در محیطهای کاری، بسیاری از اختلافات و سوءتفاهمها میتواند با یک عذرخواهی ساده حل شود؛ اما اغلب، مدیران یا همکاران بهدلیل حفظ اقتدار یا ترس از آسیب به وجهه حرفهای خود از این کار خودداری میکنند. کتاب نشان میدهد که برعکس، عذرخواهی صادقانه نهتنها از اقتدار فرد نمیکاهد، باعث افزایش اعتماد و احترام دیگران میشود.
نویسنده در سراسر کتاب بر بُعد درمانی عذرخواهی تأکید میکند. او مثالهای متعددی از بیماران و مراجعان خود میآورد که چگونه یک عذرخواهی دیرهنگام از سوی والدین، همسر یا دوست قدیمی توانسته سالها رنجی روحی را التیام بخشد. درواقع عذرخواهی همچون دارویی عمل میکند که شکافهای روحی را پر میکند و اجازه میدهد افراد دوباره به یکدیگر اعتماد کنند.
کتاب علاوهبر جنبهی اجتماعی، به اثرات روانشناختی عذرخواهی نیز میپردازد. افرادی که خطاهای خود را نمیپذیرند و از عذرخواهی طفره میروند، اغلب دچار فشار روانی و احساس گناه پنهان میشوند. این احساسات سرکوبشده میتواند به اضطراب، افسردگی و حتی مشکلات جسمی منجر شود. در مقابل، کسانی که بهموقع و صادقانه عذرخواهی میکنند، از سلامت روان بیشتری برخوردارند و روابط عاطفی پایدارتری تجربه میکنند.
درنهایت، قدرت عذرخواهی کتابی است دربارهی شجاعت، مسئولیتپذیری و انسانیت. بورلی انگل با نثری روان و مثالهای ملموس نشان میدهد که هیچ رابطهای بدون خطا و آسیب نیست، اما آنچه سرنوشت روابط را تعیین میکند، توانایی ما در عذرخواهی و بخشش است. این کتاب به خوانندگان یادآوری میکند که گفتن «متأسفم» نه نشانهی ضعف، بلکه بیانگر بلوغ عاطفی و اخلاقی است.

قدرت عذرخواهی (گام هایی شفابخش برای دگرگون کردن تمام روابط شما)
میلکانقسمتی از کتاب قدرت عذرخواهی نوشتهی بورلی انگل:
شاید عذرخواهی کردن سخت باشد؛ اما دریافتکنندهی عذرخواهی بودن نیز ممکن است به همان اندازه دشوار باشد. ما قرار است ببخشیم و فراموش کنیم؛ اما آسیب ممکن است خیلی بیشتر از زمانی که گفتن «ببخشید» طول میکشد ادامه یابد و خسارت گاهی آنقدر شدید است که گفتن ببخشید کافی به نظر نمیرسد. ما اغلب بیشتر میخواهیم. برخی انتقام میخواهند و برخی به فکر جبران خسارتاند. برخی میخواهند فرد خاطی به اندازهی آنها رنج بکشد یا حداقل مدتزمان زیادی به پایشان بیفتد؛ درحالیکه دیگران میخواهند اطمینان داشته باشند فرد واقعاً از این تجربه درس گرفته و تغییر کرده باشد.
درک این نکته مهم است که گفتن «ببخشید» نباید نشاندهندهی پایان بحث باشد. درواقع در بسیاری از مواقع فقط باید به معنای شروع آن باشد. عذرخواهی را مانند بازشدن یک در فرض کنید. میتوانید انتخاب کنید که از آن در به اتاق دیگری بروید، جایی که شما و فرد خاطی میتوانید بنشینید و صحبت کنید.
موقعیت آرمانی، یک عذرخواهی صادقانه است که پذیرشی مهربانانه و گفتوگویی شفابخش در پی آن میآیند.
قدرت عذرخواهی را سارا کمالی ترجمه کرده و کتاب حاضر در 304 صفحهی رقعی و با جلد نرم چاپ و روانهی کتابفروشیها شده است.