
نوروز در دیگر کشورها - تاجیکستان
تاجیکستان. کشوری واقع در آسیای مرکزی با مساحتی ۱۰۰/۱۴۳ کیلومتر مربعی و جمعیتی ۹۷۴۹۶۲۵ نفری است. پایتخت و بزرگترین شهر آن دوشنبه است. این کشور از جنوب با افغانستان، از غرب با ازبکستان، از شمال با قرقیزستان و از شرق با چین همسایه است.
سرزمینی که اکنون تاجیکستان نامیده میشود، پیشتر خاستگاه چندین فرهنگ باستانی از جمله شهر سرازم، دوران نوسنگی و عصر برنز بوده است و بعدها خانهی پادشاهانی بود که توسط مردمی با ادیان و فرهنگهای مختلف اداره میشد. از جمله تمدن آندرونوو ، اُکساس، بودیسم، هندوئیسم، زرتشتی، مانوی و اسلام. این منطقه توسط امپراتوریها و سلسلههای متعددی از امپراتوری هخامنشی، امپراتوری ساسانیان، امپراتوری سامانیان و امپراتوری مغول اداره میشده است.
در ۹ سپتامبر ۱۹۹۱، با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، تاجیکستان خود را یک کشور مستقل اعلام کرد. تقریباً بلافاصله پس از استقلال، جنگ داخلی درگرفت که از سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۷ ادامه یافت. از پایان جنگ، ثبات سیاسی تازه و کمکهای خارجی به اقتصاد کشور اجازهی رشد داد.
تاجیکستان دارای یک نظام سیاسی جمهوری است. بیشتر جمعیت این کشور متعلق به گروه قومی تاجیک است که به زبان تاجیکی -اولین زبان رسمی این کشور- صحبت میکنند. ۹۸ درصد از مردم این کشور به اسلام پایبند هستند. بیش از ۹۰ درصد جغرافیای تاجیکستان کوهستانی است و این کشورِ درحالتوسعه با اقتصادِ درحالگذارش بهشدت به حوالههای ارسالی، تولید آلومینیوم و پنبه وابسته است. تاجیکستان یکی از اعضای سازمان ملل متحد و همچنین شریک ناتو است.

تاجیکها نوروز را با آیینی به نام «جشن بزرگ» آغاز میکنند. در اولین روزِ تعطیلات نوروز، همهی ساکنان شهر در محلی به نام «نوروزگاه» گرد هم میآیند و با اجرای نمایشهای مختلف فرهنگی، هنری و ورزشی این مناسبت شاد را جشن میگیرند.
نوروزگاه در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، چند سال پیش با ظرفیت ۲۰ هزار نفر ساخته شد و با نمادهای فرهنگی تزیین شد. علاوه بر پایتخت، هرساله یک مکان در تاجیکستان به عنوان میزبان رسمی جشنهای نوروزی معرفی میشود. بااینحال مراسم نوروز در تمام شهرها و روستاهای سراسر کشور بهطور همزمان برگزار میشود.
بسیاری از نوزادانی که در ۲۰ یا ۲۱ مارس در منطقهی بدخشان تاجیکستان به دنیا میآیند، «نوروز» یا «نوروزشاه» یا «نوروزگل» نامیده میشوند، زیرا جشنهای نوروزی در آنجا بسیار محبوب است.
در تاجیکستان رسمِ خانهتکانیِ پیش از نوروز «جاروب بندان» نامیده میشود. جاروب بندان به شکل عمومی در روز ۱۹ مارس انجام میشود.

زنان و دختران تاجیک با پوشیدن البسهی پر از رنگهای گوناگون، شکوهی ویژه به جشنهای نوروزی و بهاری میبخشند. بنا بر اعتقادات محلی، رنگ سرخ که رنگ غالب نوروزی در بدخشان است نمادی است از خوبی، برکت و توفیق در امور.
از دیگرآیینهای نوروز در تاجیکستان «گلگردانی» است. گلگردانی که توسط جوانان و کودکان اجرا میشود بدین شکل است که جوانان و کودکان چند روزی قبل از نوروز به دشتها میروند و از آنجا گل بایچیچک میچینند، سپس با شاخههای گل بازمیگردند و به داخل روستاهای گوناگون رفته و ضمن خواندن ترانههای گوناگون آمدن بهار و نوروز را نوید میدهند.
به شکل کلی در ایام نوروز، تاجیکستان کشوری پر از رنگ و موسیقی است. در این ایام کنسرتهایی در گوشه و کنار شهرها برگزار میشود و مردم مسرورانه به شادی و جشن میپردازند.