بیوگرافی: بهمن محصص
بهمن محصص (1309-1389) از چهره‌های شاخص هنر مدرن ایران و یکی از تأثیرگذارترین هنرمندان معاصر در حوزه‌ی نقاشی، مجسمه‌سازی و ترجمه‌ی ادبی بود. او با سبک منحصربه‌فرد خود، تلفیقی از هنر غربی و عناصر شرقی را خلق کرد و آثارش همواره با نگاهی انتقادی به مسائل اجتماعی و فلسفی همراه بود. محصص فقط در هنرهای تجسمی شناخته‌شده نبود، بلکه در ادبیات نیز مترجمی توانمند بود و آثاری از نویسندگان بزرگ جهان را به فارسی برگردانده بود.
بهمن محصص، در 10 فروردین 1309، در شهر رشت به دنیا آمد. خانواده‌ی او از طبقه‌ی روشنفکر و فرهنگی زمان خود بودند. پدرش، اسدالله محصص، حقوقدان و مادرش، فخرالملوک محصص، از زنان تحصیل‌کرده و علاقه‌مند به هنر بود. این محیط فرهنگی و ادبی، تأثیر عمیقی بر شکل‌گیری شخصیت هنری بهمن گذاشت.
محصص از کودکی به نقاشی و مجسمه‌سازی علاقه داشت. او در دبیرستان فیروزبهرام تهران تحصیل کرد و پس از آن، در سال 1328، وارد دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد. در این دوران، او تحت تأثیر استادانی چون علی‌محمد حیدریان و جواد حمیدی قرار گرفت و با مفاهیم هنر مدرن آشنا شد.
در سال 1333، محصص با دریافت بورسیه‌ی دولتی به ایتالیا رفت و در آکادمی هنرهای زیبای رم (آکادمی دی بللی آرتی) مشغول به تحصیل شد. زندگی در ایتالیا نقطه‌عطفی در زندگی هنری او بود. او در این دوره با جنبش‌های هنری اروپا، مانند اکسپرسیونیسم انتزاعی و سوررئالیسم، آشنا شد و سبک شخصی خود را توسعه داد.
از آثار نقاشی بهمن محصص خلق‌شده در 1356
محصص در رم با هنرمندان بزرگی همچون آلبرتو جاکومتی و جورجیو د کیریکو ارتباط برقرار کرد. این تعاملات تأثیر عمیقی بر نگرش هنری او گذاشت و باعث شد تا از هنر کلاسیک فاصله بگیرد و به سمت هنر مفهومی و انتزاعی حرکت کند.
در دهه‌ی 1340، محصص آثار خود را در گالری‌های معتبر اروپا به نمایش گذاشت. نمایشگاه‌های او در رم، میلان و پاریس مورد توجه منتقدان قرار گرفت و او را به‌عنوان یکی از چهره‌های نوگرای هنر ایران معرفی کرد.
در سال 1339، محصص به ایران بازگشت و به همراه هنرمندانی مانند مارکو گریگوریان و سهراب سپهری، گالری هنر جدید را در تهران تأسیس کرد. این گالری به مرکزی برای هنر آوانگارد ایران تبدیل شد و بسیاری از هنرمندان مدرن در آن به نمایش آثار خود پرداختند.
آثار محصص ترکیبی از نمادهای شرقی و تکنیک‌های غربی بود. او در نقاشی‌هایش از خطوط تند و رنگ‌های تیره استفاده می‌کرد و موضوعات آثارش اغلب حول تنهایی، مرگ و بحران‌های انسانی می‌چرخید. در مجسمه‌هایش نیز فرم‌های انتزاعی و هندسی به چشم می‌خورد که نشان‌دهنده‌ی نگاه فلسفی او به هنر بود.
محصص در بینال ونیز (1958 و 1964) و بینال سائوپائولو (1963) شرکت کرد و آثارش در کنار هنرمندان بزرگ جهان به نمایش درآمد. این حضور، او را به‌عنوان یکی از پیشگامان هنر مدرن ایران در صحنه‌ی بین‌المللی تثبیت کرد.
بهمن محصص علاوه‌بر جایگاه برجسته‌اش در هنرهای تجسمی، به‌عنوان مترجمی عمیق و دقیق شناخته می‌شد. ترجمه‌های او از ادبیات اروپایی، به‌ویژه آثار فرانتس کافکا و آلبر کامو، تأثیر شگرفی بر ادبیات معاصر ایران گذاشت.
محصص در جوانی با مطالعه‌ی آثار کافکا، کامو، سارتر و داستایفسکی به دنیای ادبیات اروپا علاقه‌مند شد. او در مصاحبه‌هایش اشاره کرده که «مسخ» کافکا و «بیگانه کامو» تأثیر عمیقی بر نگرش فلسفی و هنری او گذاشتند. این آثار، با درون‌مایه‌های پوچی، تنهایی و بحران هویت، همسو با دغدغه‌های ذهنی محصص بودند.
محصص با چهره‌های ادبی ایران مانند صادق هدایت، احمد شاملو و غلامحسین ساعدی ارتباط نزدیکی داشت. به‌ویژه، دوستی او با هدایت (که خود از مترجمان برجسته و علاقه‌مند به کافکا بود) در گرایش محصص به ترجمه نقش داشت.
محصص ترجمه را صرفاً انتقال متن نمی‌دانست، بلکه آن را بازآفرینی یک اثر هنری تلقی می‌کرد. او معتقد بود مترجم باید حس نویسنده را درک کند و آن را به زبان مقصد منتقل کند. این نگاه، ترجمه‌های او را از نمونه‌های معمولی متمایز می‌ساخت.
در سال‌های پس از انقلاب، محصص به‌دلیل تغییر فضای فرهنگی ایران، به ایتالیا مهاجرت کرد و تا پایان عمر در آنجا زندگی کرد. او در این سال‌ها کمتر به خلق اثر پرداخت و بیشتر وقت خود را به مطالعه و ترجمه گذراند.
بهمن محصص با نگاهی عمیق و انتقادی، هنر ایران را با جریان‌های جهانی پیوند زد. او نه‌تنها در نقاشی و مجسمه‌سازی، بلکه در ترجمه و ادبیات نیز تأثیرگذار بود. آثار او امروزه به‌عنوان گنجینه‌ای از هنر مدرن ایران شناخته می‌شوند و الهام‌بخش نسل‌های بعدی هنرمندان هستند. محصص هنرمندی چندبُعدی بود که مرزهای هنر را درنوردید و میراثی ماندگار از خود به جای گذاشت.
بهمن محصص، در 12 مرداد 1389، در رم درگذشت. مرگ او پایان زندگی یکی از بزرگ‌ترین هنرمندان مدرن ایران بود اما آثارش همچنان در موزه‌ها و گالری‌های معتبر جهان به نمایش گذاشته می‌شود.
