برادران کارامازوف

داستایفسکی، در پاییز ۱۸۷۴ هنگام کار روی جوان نورسته طرح کلی رمان برادران کارامازوف را در دفترچه‌یادداشت خود چنین ترسیم کرد: دو برادر و یک پدر پیر. برادر بزرگ‌تر نامزدی دارد که برادر کوچک‌تر، پسری روشنفکر و گرفتار رفتارهای برادرش، مخفیانه و به‌شکلی حسادت‌بار به او عشق می‌ورزد، اما دختر عاشق برادر بزرگ‌تر است، افسر جوانی که عیاشی می‌کند و بی‌بندوبار و فاسد است و مدام با پدرش سر جنگ دارد. در این میان پدر ناپدید می‌شود، بدون تردید همه‌ی شواهد به ضرر پسر ارشد است؛ برادر بزرگ‌تر را محاکمه و به حبس و تبعید محکوم می‌کنند. بعد از دوازده سال برادرش به دیدار او می‌رود. در جشن تولد برادر کوچک‌تر، صحنه‌ای رقم می‌خورد که در آن، دو برادر بدون هیچ کلامی حرف یکدیگر را می‌فهمند. او میان جمع مهمانان می‌آید و می‌گوید... در نهایت هویت واقعی قاتل فاش می‌شود و آنچه که در طول داستان رخ می‌دهد مرز میان گناه و بی‌گناهی، فساد و پاکی و نیکی و شر را در می‌نوردد.