تفسیر فرهنگ ها

ما انسان‌ها جانورانی ناکامل و پرداخت‌نشده‌ایم که خود را با فرهنگ تکمیل می‌کنیم و می‌پردازیم؛ البته نه از طریق فرهنگ به معنای عام، بلکه به صورت‌های بسیار جزئی آن: یعنی با فرهنگ جاوه‌ای، هوپی و ایتالیایی، فرهنگ طبقه‌ی بالا و پایین، دانشگاهی یا تاجرپیشه. از قابلیت یادگیری انسان و انعطاف‌پذیری او بسیار سخن رفته است، ولی حتی از آن حیاتی‌تر، وابستگی شدید او به نوع خاصی از یادگیری است که همان دستیابی به مفاهیم، ادراک و کاربرد نظام‌های خاص معنای نمادین است. سگ‌های آبی برای خود سد می‌سازند و پرندگان آشیانه، زنبورها جای خوراکشان را پیدا می‌کنند، بابون‌ها گروه‌هایی اجتماعی را سازمان می‌دهند و موش‌ها براساس صورت‌هایی از یادگیری که بیشتر متکی بر آموزش‌های رمزبندی‌شده در ژن‌هایشان است، جفت‌گیری می‌کنند و در برابر محـرک‌های خـارجی با الگـوهای مناسبی واکنش نشان می‌دهنـد؛ بدین سان، کلیدهای جسمانی در قفل‌های ارگانیک جا داده می‌شوند. ولی انسان‌ها سد و سرپنـاه می‌سازند، خـوراکشان را می‌یابند، گـروه‌های اجتماعی‌شان را سازمان می‌دهند و با راهنمایی دستورهایی جفت جنسی‌شان را پیدا می‌کنند که به‌طور ژنتیکی رمزبندی نشده‌اند، بلکه با نمودارها و طرح‌ها، دانش شکار، نظام‌های اخـلاقی و داوری‌های زیبایی‌شنـاختی عمل می‌کنند؛ بدین سان، ساختـارهای مفهومی استعدادهای بی‌شکل را قالب‌بندی می‌کنند.
پیدایش مفهوم علمی‌فرهنگ به براندازی دیدگاه سرشت انسانی انجامید که در عصر روشن‌اندیشی بر اذهان تسلط داشت یا دست‌کم با ازمیان‌رفتن این دیدگاه ارتباط داشت و جایش را نظری گرفت که نه‌تنها پیچیده‌تر، که وضوح بسیار کمتری هم دارد. از آن زمان تاکنون تلاش برای روشن‌ساختن این نظر و به‌دست‌دادن شرح قابل‌فهم‌تری از ماهیت انسان، بر تفکر علمی درباره‌ی فرهنگ حاکم بوده است. انسان‌شناسان که در بررسی‌هایشان با پیچیدگی به درجه‌ای بسیار پیچیده‌تر از آنچه تاکنون می‌پنداشته‌اند برخورده‌اند، درگیر نوعی تلاش دردناک برای سامان‌دادن به این پیچیدگی بوده‌اند.