علم (کاوشی در محتوا)

راه دیگر پرداختن به گفتمان علمی عبارت است از: تعبیر کردن عمل «تبیین» (توصیف، گزارش و غیره) برحسب روابط بین انواع مختلف گزاره های تولید شده از سوی دانشمندان و اشیائی که تبیین می شوند. اگر یک گزاره منفرد صرفا به یک عنصر واحد از جهان پیوند یابد، می توان گفت که مطلب کمی (یا هیچ چیز) تبیین شده است. اگر، برعکس، یک گزاره واحد با عناصر متعدد مختلفی از جهان پیوند یابد، آن گاه شاید از این سخن بگوییم که تبیینی دارد صورت می گیرد. این امر به طور مستقیم به ایده قدرت در تبیین ها می انجامد. هرچه تعداد عناصر جهان، که می توانند با یک مولفه واحد تبیینی کنترل شوند، بیشتر باشند، گفته می شود که این تبیین قدرتمندتر است. همان طور که لاتور متذکر می شود، اهمیت و دلالت این نکته به اعتبار خط مشی های سیاسی تبیین است. قدرت در این جا مشابه کنترل سیاسی است؛ یک گزاره واحد به طور یک جا مابازای چیزهای زیاد دیگری است، یا آن ها را بازنمایی می کند (نوعی نمایندگی از جانب آن ها). عناصر تبییین شده به نحو موثری در مقایسه با نمایندگان ( منتخب؟) جنبه فرعی دارند، یا قابل چشم پوشی هستند. اما نکته این نیست که گفتمان علمی به واسطه شهوت قدرت سیاسی برانگیخته می شود؛ بلکه نکته صرفا این است که قدرت تبیین تلاشی است برای مدیریت و مهارکردن یک مسئله عملی. هدف عبارت است از یک جا عمل کردن بر تعداد بسیار زیادی عناصر در جهان، ولو این که یکی شان از حیث فیزیکی در همان جایی نباشد که این عناصر حاضرند. بنابراین، مسئله عملی این است که چگونه به روی این عناصر در فاصله ای [دور] از آن ها عمل کنیم.

ایده ی «عمل/کنش از راه دور» برخی از ایده های اولیه مان را درخصوص روابط و مناسباتی که متن بین مشاهده گر، مشاهده و شیء مشاهده شده تثبیت می کند طنین می افکند.