مکتب های ادبی

کتاب مکتب‌های ادبی دکتر شمیسا کتابی آشنا و کاربردی در میدان ادبیات و شناختن مکاتب ادبی است که اگرچه بارها تجدید چاپ شده است اما هنوز پتانسیل دارد و می‌تواند یکی از منابع بالینی تحقیق‌ها و پژوهش‌های ادبی باشد. موضوع شناخت مکتب‌ها یکی از مسائل مهم ادبیات است. در این کتاب ضمن پرداختن به ریشه‌ی این مسأله، نویسنده تلاش می‌کند توضیحاتی کافی و وافی در خصوص هر مکتب ارائه دهد و تا سر حد ممکن مخاطب را از ویژگی‌ها و مؤلفه‌های مکاتب متعددی که در چند قرن اخیر شکل گرفته‌اند آگاه کند. یکی از وجوه تمایز کتاب پیش رو با سایر آثاری که در خصوص مکاتب ادبی نگاشته شده و هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند این است که دکتر شمیسا به‌دلیل آشنایی فلسفی با مکاتب ادبی، نسبت و ارتباط آن مکاتب را با دوره‌های فکر و فلسفی مد نظر قرار می‌دهد. علاوه‌بر این موضوع که به‌خودی‌خود بسیار پر اهمیت است، ویژگی دیگر کتاب پیش رو این است که دکتر شمیسا شکل‌گیری مکاتب را براساس نوعی قرارداد از پیش موجود مورد توجه قرار نمی‌دهد. این قسمت از نظرگاه دکتر شمیسا به‌دلیل آشنایی ایشان با جنبه‌ی زایا و ذوقی ادبیات است. اما منظور از این مطلب چیست؟ گاهی ممکن است چنین تصوری ایجاد شود که ادیبان ابتدابه‌ساکن نوعی مکتب را ایجاد کرده‌اند و سپس براساس مؤلفه‌های آن مکتب، متن ادبی تولید کرده‌اند. اما کتابی که در دست داریم سندی است بر باطل‌بودن این تصور. ادبیات از این حیث که جنبه‌ای زایا و مولد دارد، همواره با خلق و آفریشن مقارن است؛ به همین دلیل است که مکتب نه چیزی است که پیشاپیش وجود داشته باشد و نه علتی است که قبل از شکل‌گیری اثر نقشی ایفا کند. در این کتاب ضمن آشنایی تام و تمام با مکاتب چند قرن اخیر، چنین مفاهیمی نیز بیان می‌شوند و ما را به‌طور همه‌جانبه با مکاتب ادبی آشنا می‌گرداند.