قدرت نوستالژی (درونمایه های نوستالژیک در آثار نمایشی بهرام بیضایی)،(سینما)

نوستالژی از مباحث چالش‌برانگیز روان‌شناسی، تاریخ، جامعه‌شناسی، فلسفه و ادبیات است که مفهوم آن در گذر زمان از نام یک بیماری روانی به پارادوکسی از یک حس تلخ خوشایند تغییر کرده است. در عصر جهانی‌شدن و انفجار اطلاعات، انسان دورمانده از اصل و ریشه، اغلب میل به «آنچه نیست» دارد و در مواجهه با تاریخ، فرهنگ و اصالت ازیادرفته به‌دنبال هویت خود می‌گردد. انسان جست‌و‌جوگر برای رسیدن به ذات وجودی خود، نیازمند نوستالژی به‌عنوان بخشی از هویت گمشده‌اش است. در ادبیات نمایشی و سینما نیز شخصیت به‌عنوان اصلی‌ترین عنصر دراماتیک نیازمند هویت است و نوستالژی می‌تواند بخش مهمی از هویت او را تشکیل دهد. بهرام بیضایی از شاخص‌ترین درام‌نویسان معاصر ایرانی است که در آثارش همواره از درون‌مایه‌های نوستالژیک در قالب هویت تاریخی، آرمان‌شهر، کهن‌الگو و اسطوره جهت دراماتیزه‌کردن شخصیت‌هایش سود برده است. بخش اعظم نگاه بیضایی صرف بازگویی ادبیاتی با موضوعاتی نوستاژیک چون: نارضایتی از وضعیت موجود، کنکاش برای برای بازیابی هویت، دورماندن از مبدا وجود، بازیابی روزگاران خوش گذشته، بازگشت به اساطیر، استقبال از مرگ برای رسیدن به رستاخیز، مرثیه برای ارزش‌های ازدست‌رفته، خیز برداشتن برای رسیدن به جامعه‌ی آرمانی و ارج‌نهادن به خاطره‌ی جمعی شده است. رویکرد پژوهشی این کتاب، رمزگشایی از رازهای پنهان نوستالژیک در هویت‌بخشی به کاراکترهای آثار نمایشی بیضایی است.