ایلان ماسک فقط کارآفرین و بازرگان نیست. اختراعات و دستاوردهایش چنان طومار زندگی‌اش را وزین کرده است که او در جایگاه رهبری صنعت امریکا ایستاده. ماسک در سامانه حمل‌ونقل، چه در زمین و چه در فضا، انقلابی برپا کرده است؛ در سال ۲۰۰۳ با عرضه انبوه خودروهای کاملاً برقی و بنیان‌گذاری خودروسازی تسلا و در می ۲۰۱۲ با پرتاب اولین وسیله نقلیه تجاری به ایستگاه فضایی بین‌المللی. ابرشرکت فناوری اکتشافات فضایی ایلان ماسک، اسپِیس‌اکس، اکنون بیش از بیست میلیارد دلار ارزش دارد. ایلان ماسک در ۲۸ ژوئن ۱۹۷۱ در پرتوریای افریقای جنوبی متولد شد. در همان دوران کودکی هم چنان غرق در دنیای اکتشافات و اختراعات خودش بود که اطرافیانش گمان می‌کردند مشکل شنوایی دارد. زمانی که والدینش تصمیم به جدایی گرفتند فقط ده سال داشت و در همان زمان هم بود که به رایانه علاقه‌مند شد. او برنامه‌نویسی را به‌طور خودآموز یاد گرفت و وقتی فقط دوازده سال داشت، اولین نرم‌افزار خودش را فروخت. بازی‌ای که او در آن زمان ساخته بود Blastar نام داشت. ایلان در هفده سالگی به کانادا مهاجرت کرد، اما برای تحصیلات دانشگاهی‌اش دانشگاه پنسیلوانیای امریکا را برگزید. او در سال ۱۹۹۹ نیز x.com را تأسیس کرد که بعدها به paypal تبدیل شد. آنچه امروز ما درباره ایلان ماسک می‌توانیم بگوییم این است که او دوباره رؤیای ما را پرورش داد. او نه‌تنها یکی از میلیاردرهای بزرگ جهان است، ذهن درخشان شرکت‌های تسلا و اسپیس‌اکس نیز هست. چارلی مانگر، یکی از ذهن‌های برتر قرن ۲۰، درباره او می‌گوید: «من فکر می‌کنم ایلان ماسک نابغه است و البته برای دادن صفت نابغه به او اصلاً احتیاط نمی‌کنم. من فکر می‌کنم که او مردی جسور است که درست به هدف زده است.» در حقیقت، هرکس که او را ملاقات کرده است می‌گوید: «او باهوش‌ترین مردی است که تاکنون دیده‌ام.» و هرکس هم که از او می‌پرسد: «چطور توانستی چنین پیشرفت کنی؟» او فقط یک پاسخ می‌دهد: «کتاب خواندم.» البته ایلان فقط کتاب‌ها را نمی‌خواند، بلکه به گفته خودش، آن‌ها را می‌بلعید. ایلان ماسک در مصاحبه‌ای با مجله طراحی و معماری گفته است: «به نظر من، برای کتاب‌هایی که موضوعشان علمی-تخیلی است آثار ایزاک آسیموف (Isaac Asimov) بسیار عالی است. سری کتاب‌های بنیاد (Foundetuon) او همیشه بهترین و اثرگذارترین آثار است. همچنین آثار رابرت هاین‌لاین نیز در این زمره است؛ از جمله ماه معشوقه‌ای خشن است. (The Moon Is a Harsh Mistress) و غریبه‌ای در سرزمین عجایب (Stranger in a Strange Land).» ایلان ادامه می‌دهد: «در زمینه طراحی ساختاری نیز کتابی وجود دارد که ساختارها: چرا چیزها خراب نمی‌شوند (Structures: Or Why Things Don’t Fall Doown) نام دارد و اگر شما بخواهید درباره مبانی اولیه در طراحی ساختاری کتاب سودمندی را مطالعه کنید، واقعاً این اثر انتخاب خوبی است.» مطالعه همین کتاب‌ها هم بود که خط مشی او را تعیین کرد و ایلان را در جایگاه یکی از موفق‌ترین افراد امریکا و حتی جهان قرار داد. در زیر به برخی از آثاری که ماسک به کتاب‌خوانان پیشنهاد می‌کند اشاره شده است. ۱٫ The Lord of the Rings: One Volume Kindle Edition by J.R.R. Tolkien «ارباب حلقه‌ها»، اثر جی. آر. آر تالکین. ایلان ماسک به نیویورکر می‌گوید: «برای مثال برای مطالعه موضوعات کم‌اهمیت، به خواندن کتاب‌های علمی - تخیلی روی آوردم و قهرمان کتاب‌هایی که خوانده‌ام، یعنی ارباب حلقه‌ها و مجموعه بنیاد، همیشه برای نجات جهان احساس وظیفه می‌کرده‌اند.» سه‌‌گانه‌ی ارباب حلقه‌ها یکی از مشهورترین و تأثیرگذارترین کتاب‌های ادبیات قرن ۲۱ است. جان رونالد تالکین، نویسنده و زبان‌شناس انگلیسی، این مجموعه داستان را در قالب فانتزی-حماسی و در طول ۱۲ سال نوشته است. نام هرکدام از قسمت‌های این مجموعه به‌ترتیب عبارت است از: یاران حلقه، دو برج، بازگشت به پادشاه.

2. Benjamin Franklin: An American Life by Walter Isaacson

«بنیامین فراکلین: زندگی یک امریکایی»، اثر والتر ایزاکسون. ایلان ماسک درباره بنیامین فرانکلین می‌گوید: «او کارآفرین بود. اما او از هیچ شروع کرد. او فقط یک بچه فراری بود.» بنیامین فرانکلین کارآفرین بلندپروازی است که از میان توده مردم برخاست و از چرم فروشی به همنشینی با پادشاهان رسید. با مطالعه این اثر باشکوه والتر ایزاکسون، درمی‌یابیم که چرا فرانکلین با چشم‌هایی که گویی از پشت عینک‌های جدیدش به ما چشمک می‌زند، از صحنه تاریخ به سوی مردمان امریکا می‌آید. نویسنده در این اثر گران‌سنگ به خواننده خود نشان می‌دهد که فرانکلین چگونه، هم خودش و هم ما را، تعریف می‌کند. جالب‌ترین چیزی که فرانکلین کشف کرد و در آن کشف ثابت‌قدم نیز بود، خودش بود. او که نخستین روزنامه‌نگار بزرگ امریکا بود، آگاهانه در تلاش بود تا آرکی‌تاپ جدید امریکایی را خلق کند. در این فرایند، او شخصیت خود را بادقت بازسازی کرد، آن را در ملأ عام ترسیم کرد و برای فرزندانش صیقل داد. او پرچمدار مکتب بیزاری از چیزهایی بود که روح مردم عادی امریکا را خوار می‌کرد.

3. Einstein: His Life and Universe by Walter Isaacson

ایلان همچنین کتاب «اینشتین: زندگی و جهان او» را معرفی می‌کند. این اثر نیز به قلم پرتوان والتر ایزاکسون، نویسنده بنیامین فرانکلین، نوشته شده است و اولین زندگینامه کامل آلبرت اینشتین است؛ زیرا همه مقالات او را در برگرفته. ذهن او چگونه کار می‌کرد؟ چه چیزی او را به نابغه تبدیل کرد؟ این زندگینامه نشان می‌دهد که چگونه تخیل اینشتین از طبیعت سرکش شخصیت او سرچشمه می‌گیرد. داستان جذاب والتر ایزاکسون گواهی بر ارتباط بین خلاقیت و آزادی است و بیانگر پیروزی‌ها و دلهره‌های دوران مدرن است.

4. Zero to One: Notes on Startups, or How to Build the Future by Peter Thiel

«صفر تا یک: یادداشت‌هایی درباره استارت‌آپ یا چگونگی راه‌اندازی آینده»، اثر پیتر تیل. ماسک می‌گوید: «تیل چندین شرکت برای دستیابی به موفقیت ایجاد کرده و این کتاب نشان می‌دهد که چگونه به این موفقیت دست یافته است.» اگر می‌خواهید آینده‌ای بهتر بسازید، باید به اسرار ایمان داشته باشید و راز بزرگ زمان ما این است که هنوز مرزهای نامشخصی برای کشف و اختراعات جدید وجود دارد. در صفر تا یک، کارآفرین و سرمایه‌دار افسانه‌ای، پیتر تیل، نشان می‌دهد که چگونه می‌توانیم روش‌های منحصربه‌فردی برای خلق چیزهای جدید بیابیم. تیل با این فرض شروع می‌کند که ما در عصر رکود تکنولوژی زندگی می‌کنیم، حتی اگر بیش از حد با دستگاه‌های براق تلفن همراهمان مشغول باشیم. فناوری اطلاعات به‌سرعت بهبود می‌یابد، اما هیچ دلیلی وجود ندارد که بتوان پیشرفت را به همین رایانه‌ها محدود کرد. پیشرفت در هر صنعت و حوزه‌ای از تجارت دور از دسترس نیست و مهم‌ترین مهارتی که هر رهبری باید بر آن تسلط داشته باشد این است: یادگرفتن اندیشیدن به خود. انجام کاری که فرد دیگری می‌داند درحال حاضر، چگونه دنیا را از یک تا n  پیش برد، و چیزهای بیشتری را به چیزهای آشنا اضافه کند، اما وقتی کار جدیدی انجام می‌دهید، از صفر به یک حرکت می‌کنید و این یعنی بیل گیتس بعدی دیگر سیستم عامل نخواهد ساخت. قهرمانان فردا با رقابت بی‌رحمانه در بازار امروز برنده نخواهند شد. آن‌ها به‌طور کلی از رقابت گریزان خواهند بود؛ زیرا مشاغل آن‌ها بی‌نظیر خواهد بود. صفر تا یک دیدگاهی خوش‌بینانه به آینده پیشرفت در امریکا و روش جدیدی در نوآوری ارائه می‌دهد. پس یاد بگیرید سؤالاتی را بپرسید که شما را در کشف موقعیت‌های نامنتظره هدایت می‌کند.

5. Superintelligence: Paths, Dangers, Strategies by Nick Bostrom

«سرپرستی: مسیرها، خطرها، استراتژی‌ها»، اثر نیک باستورم. به باور ایلان ماسک این اثر ارزش خواندن دارد؛ زیرا او بر این باور است که ما باید در استفاده از هوش مصنوعی بسیار محتاط باشیم. هوش مصنوعی به‌طور بالقوه خطرناک‌تر از سلاح هسته‌ای است. مغز انسان قابلیت‌هایی را دارد که مغز حیوانات فاقد آن است. به‌خاطر همین قابلیت‌های متمایزکننده است که گونه‌ ما مدیون موقعیت غالب خود است. حال اگر مغزهای ماشینی در هوش عمومی از مغز ما پیشی بگیرند، ممکن است به چنان قدرتی دست یابند که مهارشان از کنترل ما خارج باشد و همان‌گونه که درحال‌حاضر، سرنوشت گوریل‌ها بیشتر به انسان‌ها وابسته است تا خود گونه‌ گوریل‌ها، سرنوشت بشر نیز به اقدامات فوق ضد اطلاعاتی هوش‌های مصنوعی بستگی خواهد داشت. اما ما یک مزیت داریم: اولین حرکت را ما باید انجام دهیم. آیا امکان ساختن اولین سلول هوش مصنوعی وجود دارد تا شرایط اولیه را مهندسی کنیم تا یک انفجار اطلاعاتی پایدار را پدید آورد؟ چگونه می‌توان به انفجار کنترل‌شده دست یافت؟ این اثر بلندپروازانه، بخش عظیمی از مسیر فکری دشوار بشر را تجزیه و تحلیل می‌کند. پس از سفری کاملاً جذاب که ما را به سرحد تفکر درباره وضعیت انسان و هوش مصنوعی می‌برد، در آثار نیک باستورم چیزی جز درک عملکرد اساسی زمان خود نمی‌یابیم.

6. Howard Hughes: His Life and Madness by Donald L. Barlett and James B. Steele

«هوارد هیوز: زندگی و جنون او»، اثر دونالد ال. بارتلت و جیمز بی. استیل. ماسک این اثر را داستانی جدی می‌نامد. هوارد هیوز همیشه با ترکیبی از رازداری، زندگی بی‌باکانه و انزوای خود، مردم را مجذوب خود کرده است.

7. The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy by Douglas Adams

«راهنمای سفری رایگان به کهکشان»، اثر داگلاس ادامز. کتابی کلیدی برای ایلان ماسک که برای او بسیار تأثیرگذار بوده است. او درباره این اثر می‌گوید: «۱۲ یا ۱۵ سال بیشتر نداشتم که مثل همه همسن و سال‌های خودم گرفتار یک بحران وجودی شده بودم و سعی می‌کردم کتاب‌های مختلفی را امتحان کنم تا معنای زندگی را دریابم. البته همه آن مطالب کاملاً بی‌معنی به نظر می‌رسید. بعد از آن کتاب‌ها چند کتاب از نیچه و شوپنهاور هم در خانه داشتیم که قاعدتاً نباید آن‌ها را هم در ۱۴ سالگی می‌خواندم. انتخاب بد و خیلی منفی‌ای بود. بعد از این آثار بود که من راهنمای سفری رایگان به کهکشان را خواندم که خیلی مفید بود و نکته مهمش این بود: این اثر سؤال‌هایی را برای ذهن پیش می‌آورد که از پاسخ‌هایشان بسیار سخت‌تر بودند. اگر می‌توانستم سؤال‌های درست و دقیقی را مطرح کنم، یافتن پاسخ ساده بود. پس به این نتیجه رسیدم که هرچقدر جهان را دقیق‌تر بشناسیم، بهتر می‌دانیم که چه سؤال‌هایی باید بپرسیم و سؤالی که از هر سؤالی به ذهن نزدیک‌تر است این است: معنای زندگی چیست؟ این سؤالی است که درنهایت می‌توانیم به درک آن نزدیک‌تر شویم. بنابراین من تا جایی فکر کردم که می‌توانیم دامنه و مقیاس آگاهی و دانش را گسترش دهیم و این چیز خوبی است.»

8. Ignition!: An informal history of liquid rocket propellants by John Drury Clark

«احتراق: تاریخچه غیر رسمی از سوخت مایع موشک»، اثر جان دی. کلارک. ایلان ماسک دراین‌باره نیز می‌‌گوید: «کتاب خوب و سرگرم‌کننده‌ای درباره مواد موشک. تبدیل شدن به دانشمند موشکی هرگز راحت نیست.» این کتاب که دانشگاه راتجرز آن را منتشر کرده است، داستان جست‌وجو برای یافتن سوخت موشکی است که می‌تواند انسان را به فضا ببرد. این تلاش متهورانه در آزمایشگاه‌هایی انجام می‌شد که خلاف قوانین شناخته‌شده طبیعت، بدون تضمین موفقیت یا ایمنی کار می‌کردند. جان دی. کلارک، دانشمند و نویسنده داستان‌های علمی- تخیلی، درباره توسعه سوخت‌های انفجاری‌ای می‌نویسد که آن‌قدر قوی‌اند که بر محدودیت‌های جاذبه غلبه می‌کنند. آنچه به‌دست‌آمده همچون رونوشتی از یک اثر تاریخی است: به اشتراک گذاشتن نمای پشت صحنه‌ی شرکتی که سرانجام انسان‌ها را با موشک به ماه و سیارات دیگر برد و ماهواره‌ها را به فضا پرتاب کرد. این کتاب اثری کلاسیک در تاریخ علم است و کتابی خوب درباره موشک. *** این هوادار پر و پا قرص داستان‌های علمی تخیلی و ابرقهرمان داستان‌های مصور، به نام فلش، جدیدترین لباس‌های فضانوردی را که بسیار شیک و مدرن و راحت است، تهیه کرده و مسافران ایستگاه فضایی بین المللی در سفر خود به مدار زمین این لباس‌ها را به تن کردند. ایلان ماسک، مالک اسپیس‌اکس، اولین شرکت خصوصی تاریخ در اعزام فضانورد، قصد دارد در سال‌های آینده بشر را به سفر تفریحی مریخ بفرستد. ناسا و شرکت اسپیس‌اکس در تاریخ ۳۰ می (۱۰ خرداد۹۹) اولین مسافران ایستگا فضایی بین المللی را به مدار مریخ فرستادند. منابع: www.biography.com www.amazon.com تهیه و تنظیم: مهسا درویش