قانون اول برندهها: نگران نظر بقیه نباش/ فراموش کردن ترس از نظرات دیگران
کتابِ «قانون اول برندهها؛ نگران نظر بقیه نباش» نوشتهی مایکل جرویس و با همکاری کوین لیک را انتشارات ابوعطا به چاپ رسانده است. مایکل جرویس روانشناس معروف عملکرد و مربی ذهن، در این کتاب به یکی از اساسیترین موانع رشد انسان میپردازد: ترس از قضاوت دیگران.
نویسنده در این اثر نشان میدهد که چگونه نگرانی بیشازحد دربارهی نظر دیگران، توانایی ما برای شکوفا شدن، خلاقیت داشتن، پیشرفت در حرفه و حتی لذت بردن از زندگی را مختل میکند. او با ترکیب تحقیقات علمی، تجربیات بالینی و نمونههای واقعی از ورزشکاران المپیک، رهبران تجاری و هنرمندان، راهکارهایی ارائه میدهد تا افراد بتوانند با شجاعت بیشتری زندگی کنند و به بالاترین سطح توانایی خود دست یابند.
جرویس بنیانگذار پلتفرم Finding Mastery و همکار تیمهای ورزشی لیگهای معتبر امریکاست. تجربهی او در این مسیر باعث شد تا به یک موضوع اساسی برسد: ترس از قضاوت دیگران؛ یکی از بزرگترین موانعی که در ذهن انسانها ریشه دارد. او در جلسات مشاوره و مربیگری بارها دیده بود که حتی بااستعدادترین افراد، وقتی بیشازحد نگران نگاه دیگران هستند، نمیتوانند توانایی واقعیشان را نشان دهند. این مشاهده، انگیزهی نگارش کتابِ «قانون اول برندهها: نگران نظر بقیه نباش، شد؛ کتابی که تلاش میکند ابزارهایی برای غلبه بر این ترس در اختیار ما بگذارد.
ایدهی اصلی کتاب در یک جمله خلاصه میشود:
«اگر میخواهید به درجهای از مهارت و استادی در زندگی برسید، باید دست از نگرانی نسبت به افکار دیگران بردارید.»
نویسنده توضیح میدهد که این نگرانی که «دیگران دربارهی من چه فکری میکنند» ریشه در نیاز طبیعی انسان به تعلق اجتماعی دارد. مغز ما برای بقا در گذشتههای دور نیازمند پذیرش گروه بوده است؛ اما در جهان امروز، این مکانیزم به جای اینکه کمککننده باشد، اغلب به یک مانع جدی برای خلاقیت، ریسکپذیری و رشد تبدیل میشود.
او معتقد است که آزادی واقعی و توانایی دستیابی به شکوفایی درونی زمانی حاصل میشود که بتوانیم این نگرانی را مدیریت کنیم و تمرکزمان را روی ارزشهای شخصی، اهداف درونی و لذت کشف تواناییها بگذاریم.
مایکل جرویس
کتاب بهصورت روایی و درعینحال آموزشی پیش میرود. جرویس ابتدا به ریشههای ترس از قضاوت میپردازد، سپس نشان میدهد که این ترس چگونه در حوزههای مختلف زندگی حضور دارد و درنهایت راهکارهای عملی برای غلبه بر آن ارائه میدهد.
جرویس ابزارهای متعددی برای مقابله با ترس از قضاوت دیگران پیشنهاد میکند:
1. تمرین مدیتیشن و ذهنآگاهی: این تمرینها کمک میکنند فرد از چرخهی افکار منفی و قضاوتمحور رها شود.
2. شناسایی ارزشهای شخصی: یکی از مهمترین مراحل این است که فرد برای خود روشن کند چه چیزهایی در زندگیاش اهمیت بنیادین دارند.
3. تمرین شجاعت در موقعیتهای کوچک: نویسنده توصیه میکند که فرد ابتدا در موقعیتهای ساده، مثل بیان یک نظر متفاوت در جمع کوچک، شجاعت را تمرین کند تا بهتدریج در موقعیتهای مهمتر قوی شود.
4. بازنگری در تعریف موفقیت: او پیشنهاد میدهد موفقیت را نه براساس مقایسه با دیگران، بلکه براساس میزان وفاداری به ارزشهای شخصی تعریف کنیم.
5. خودگفتوگویی مثبت: جایگزین کردن افکار محدودکننده با جملات حمایتی و انگیزشی یکی دیگر از ابزارهای کارآمد معرفی شده است.
کتاب پر از داستانهای واقعی است. برای مثال: ورزشکاری که در آستانهی مسابقهی المپیک، ترس از شکست و قضاوت رسانهها او را فلج کرده بود، اما با کار روی ذهنیتش توانست برنده شود. مدیر شرکتی که برای سالها تصمیمهایش را براساس رضایت دیگران میگرفت و وقتی یاد گرفت به ارزشهای خودش رجوع کند، توانست کسبوکارش را متحول کند. هنرمندی که آثارش را بهخاطر ترس از قضاوت عمومی مخفی کرده بود و سرانجام با رهاشدن از این ترس، به شهرت و موفقیت رسید.
این نمونهها، کتاب را از سطح نظری به سطح عملی و ملموس میآورند.
این کتاب نهتنها برای افرادی که در جستوجوی موفقیت هستند، بلکه برای هرکسی که میخواهد زندگی اصیلتری داشته باشد، منبعی ارزشمند است و پیام نهایی آن روشن است: راه رسیدن به استادی در زندگی، از رهایی از نگرانی دربارهی افکار دیگران آغاز میشود.
قسمتی از کتاب قانون اول برندهها: نگران نظر بقیه نباش:
تمرکز بر خود از طریق نگاه دیگران (دیگران دربارهی من چه فکری میکنند؟ عملکرد من چگونه است؟) توانایی ما را در درک و پاسخگویی به نیازهای دیگران مختل میکند. به جای آنکه به بیرون بنگریم و ارتباط برقرار کنیم، به درون باز میگردیم تا دفاع یا حمله کنیم. مطالعات متعدد نشان دادهاند که وقتی عزتنفس ما تهدید میشود، واکنشهای ما شامل سرزنش دیگران، کنارهگیری، بهانهتراشی و بروز خشم یا پرخاشگری است، که خود باعث آسیب بیشتر به روابط میشود.
وقتی احساس عزتنفس ما به چالش کشیده میشود، بهطور غریزی تمایل داریم بازخوردهای منفی را نادیده بگیریم یا کماهمیت جلوه دهیم تا از خود محافظت کنیم. در این فرآیند، دسترسی خود را به اطلاعاتی که میتوانند به بهبود عملکرد ما کمک کنند از دست میدهیم. به جای آنکه فعالانه برای دستیابی به اهداف خود تلاش کنیم، بر اجتناب از نتایج نامطلوب متمرکز میشویم.
شایئ مهمتر از همه، عزتنفس مشروط قدرت نظرات دیگران دربارهی ما را افزایش میدهد، درحالیکه نظر خودمان را تضعیف میکند و نیاز اساسی انسان به خودمختاری را از بین میبرد. ما منابع عظیمی را صرف نگاه به بیرون میکنیم تا ببینیم آیا خوب هستیم یا نه. احساس میکنیم که تحت کنترل افکار، احساسات و رفتارهای دیگران قرار داریم. توانایی اطمینانبخشی به خود را از دست میدهیم. تصمیمگیری و تعهد برایمان دشوار میشود؛ زیرا به جای نگاه به درون، بهدنبال پاسخ در بیرون از خود هستیم. ما هویت خود را به رأیگیری عمومی میگذاریم. اجازه میدهیم دیگران تعیین کنند که چه احساسی نسبت به خودمان داشته باشیم. میزان قدرتی که به نظرات دیگران میدهیم بسته به محیط، موقعیت و حوزهای که ارزشمندی ما به آن گره خورده است، متغیر است.
وقتی ارزشمندی ما وابسته به نتایج در حوزهای است که آن را مهم تلقی کردهایم، خود را در مسیر زندگیای پر از اضطراب و هوشیاری مداوم قرار دادهایم؛ درست مانند اجداد قبیلهای ما که همواره در معرض خطر حمله بودند. اما اینبار، چیزی که از آن محافظت میکنیم امنیت فیزیکی نیست، بلکه عزتنفس ماست.
قانون اول برندهها: نگران نظر بقیه نباش را سلوا سفینه ترجمه کرده و کتاب حاضر در 176 صفحهی رقعی و با جلد نرم چاپ و روانهی کتابفروشیها شده است.