بررسی یک پرونده قتل

کتاب «بررسی یک پرونده‌ی قتل» نوشته‌ی میشل فوکو، اثری پژوهشی و تحلیل‌گرانه در باب پیوندهای پنهان میان جنایت، دانش و قدرت است که به همت نشر آگه منتشر شده است. این اثر، بازخوانی مستند و تأمل‌برانگیز یک ماجرای واقعی قتل در فرانسه‌ی قرن نوزدهم است؛ ماجرای «پیر ریویه»، جوان روستایی‌ای که به قتل مادر، خواهر و برادر خود دست زد و جامعه را در بهت و حیرت فرو برد. فوکو با جمع‌آوری اسناد دادگاه، گزارش‌های روان‌پزشکی، نظرات پزشکان قانونی، بیانیه‌های حقوقی و همچنین نامه‌ای که خود ریویه نوشته بود، تصویری چندوجهی از این رخداد خلق می‌کند. او می‌کوشد نشان دهد چگونه دستگاه‌های قضایی، پزشکی و روان‌شناختی، هر یک با زبانی خاص، چهره‌ی «جنایتکار» را بازسازی و معنا می‌بخشند. این کتاب نه صرفا روایتی از یک قتل هولناک، بلکه کاوشی نظری درباره‌ی رابطه‌ی میان حقیقت، دانش و قدرت است؛ تلاشی برای نشان‌دادن اینکه چگونه نهادهای اجتماعی، از قضاوت و عدالت گرفته تا علم و پزشکی، در تعیین سرنوشت فرد و بازتعریف مفهوم جرم و جنایت سهیم‌اند. «بررسی یک پرونده‌ی قتل» اثری کوتاه، اما ژرف و پرسش‌برانگیز است که همچون دیگر نوشته‌های فوکو، مرزهای اندیشه درباره‌ی فردیت، جنون، اخلاق و قانون را به چالش می‌کشد و مخاطب را به تأمل در باب خاستگاه‌های پنهان «حقیقت» فرا می‌خواند.