مولانا و راز انسان کامل

مرد صادق و موفقی که در بسیاری از حیطه‌های مادی زندگی به اوج رفاه رسیده بود، احساس می‌کرد زندگی‌اش هنوز ناقص است و کمبودی دارد. او کتاب‌های زیادی دربارۀ معنویت خوانده و حتی برای تجربۀ بسیاری از آیین‌های معنوی به سرزمین‌های بیگانه سفر کرده بود. در طول زندگی خود دو یا سه سنت معنوی را برای دوره‌های مختلف آزموده بود، در اکثر مواقع در طول این لحظات، حالات رضایت‌بخشی را تجربه می‌کرد، اما همیشه به حالت عادی خود، یعنی نارضایتی و احساس نرسیدن به کمال، بازمی‌گشت. باید از این‌همه جست‌وجو و سفر معنوی بهره‌ای می‌جست، اما در حقیقت نمی‌توانست جایگاه معنوی خود را بیابد و عطش او برای دستیابی به حقیقت امانش را بریده بود.
بالأخره به آرامگاه یکی از بزرگان صوفی سفر کرد و پس از دعا و مراقبه در حرم پیر، به هاموشان، محل «خاموشان»، وارد شد و در میان قبور نسل‌هایی از خدمتگزاران آن بزرگوار نشست؛ آنجا با مرد ناشناسی روبه‌رو شد که در لباس سبز تیره و با حالتی دوستانه به او نزدیک می‌شد. با خود یک ظرف چای داغ ترکی داشت که با مهربانی آن را به او تعارف کرد و سپس گفت‌وگوی زیر بینشان شکل گرفت:
«تو جویندۀ حقیقتی، اما نتوانسته‌ای به دستاوردهای سطحی و رایج دنیوی بسنده کنی و گمان می‌کنی چیزهای بیشتری برای تفحص هست. چشمانت را ببند و به من اجازه بده تا نشانه‌هایی از راه رسیدن به حقیقت را برایت آشکار کنم.»