از پشت شیشه ها (نمایش نامه)

«از پشت شیشه‌ها» یکی از نمایشنامه‌های موفق اکبر رادی است که در میانه‌ی دهه‌ی چهل نوشته شده است. بهرام بیضایی که خود نمایشنامه‌نویسی بزرگ و از هم‌نسلان رادی است، از این نمایشنامه به‌عنوان یکی از کارهای محبوبش در کارنامه‌ی او نام می‌برد که دوست داشت روی صحنه ببرد... رادی در این نمایشنامه‌‌نگاهی انتقادی به زندگی طیفی از روشنفکران طبقه‌ی متوسط جامعه‌ی ایرانی در آن روزگار دارد. کسانی که به خیال خود مشغول انجام کارهایی مهم هستند، اما در واقع بیشتر از عضوی منفعل و بلاتکلیف در جامعه نیستند. آنچه در این نمایشنامه بسیار مورد تاکید قرار دارد، مسئله اهمیت زمان است و رادی به‌شکلی خلاقانه گذر زمان آن را در طول نمایشنامه‌ای که در مکانی واحد می‌گذرد، به نمایش گذاشته است. «از پشت شیشه‌ها» شرحی است از ملال حاکم بر زندگی زوجی جوان که یکی نویسنده‌ است و دیگری آموزگار. بامداد نویسنده‌ای است که در تمام طول نمایش مشغول نوشتن است، او که علاقه ندارد کتابش پیش از کامل شدن توسط همسرش مریم خوانده شود؛ همه‌ی عمرش را با نوشتن زندگی‌نامه‌اش هدر می‌دهد! سرانجام زمانی آن را به پایان می‌رساند که دیگر همسرش میلی برای خواندن آن احساس نمی‌کند. این درحالی است خارج از زندگی مشترک آن‌ها، همه چیز در حرکتی روبه‌جلوست. آمدن و رفتن تنها میهمانان این خانه، آقا و خانم درخشان، زوجی با دغدغه‌های معمولی، بازتاب‌دهنده‌ی گذر زمانی است که جریان دارد. آقای درخشان کارمندی‌ست که با احداث مرغداری در فکر افزودن به دارایی‌های خود است، خانم درخشان نیز مدیر مدرسه‌ای‌ست که مریم در آنجا به‌عنوان معلم مشغول به کار است. برخلاف مریم و بامداد، آقا و خانم درخشان زوجی همراه و هم‌عقیده‌اند و البته از دید بامداد کسل‌کننده. اکبر رادی با اینکه از پرداختی رئالیستی برای نوشتن این نمایش بهره برده است؛ اما درعین‌حال هر یک از شخصیت‌های نمایش را به نمادی بدل ساخته که گروهی از افراد جامعه را نمایندگی می‌کنند. نگاه رادی در این نمایشنامه مبتنی بر ادبیات متعهدی است که آن روزگار طرفداران زیادی داشت، بااین‌حال اگرچه چند دهه از نوشته‌شدن آن می‌گذرد اما همچنان جذابیت‌هایش را حفظ کرده است.