پنجاه شخصیت مشهور اسلام

انتخاب پنجاه شخصیت کلیدی اسلام می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد. این چالش هم در ارتباط با اسلام به‌مثابه یک «حقیقت» است که یک‌چهارم انسان‌های کره‌ی خاکی ــ دست‌کم در ظاهر ــ به آن باور دارند و هم در ارتباط با اسلام به‌مثابه منبعی برای ایدئولوژی که پس از حدود پانزده قرن همچنان می‌تواند الهام‌بخش پدیدارهای جدیدی باشد. در این کتاب به شخصیت‌های مهمی پرداخته شده که تأثیر قابل‌توجهی در تاریخ اسلام داشته‌اند، چه مثبت، چه منفی. بگذارید در پاسخ به اعتراض آن‌هایی که می‌گویند چرا این یا آن شخصیت در کتاب نیامده است پیش‌دستی کنم و بگویم که شخصیت‌های دیگری را هم می‌شد در کتاب گنجاند اما به قیمت حذف شخصیت‌های خاص دیگر. باری من می‌خواستم تا حد ممکن گستره‌ی عظیمی از جهان اسلام را به خوانندگان عرضه دارم. این کتاب نه فقط به «متفکران»، بلکه به شخصیت‌ها می‌پردازد؛ چه آن‌هایی که فیلسوف، سیاستمدار یا هنرمندند، چه کسانی که در برخی موارد به لحاظِ اخلاقی فریب‌کارند. و این به موضوع دیگری مربوط می‌شود؛ من در این کتاب در پیِ ارائه‌ی هیچ ادعانامه‌ی اخلاقی‌ای نیستم. این اثر تحلیلی است از افرادی که به‌گونه‌ای تأثیری بر اسلام داشته‌اند، خواه در چشمِ خوانندگان خوش نشیند، خواه زشت.