درد که کسی را نمی کشد:پنج جستار درباره ی گم شده های خلوت و شلوغی (جستار روایی 5)

نکته‌ی قابل توجه درباره‌ی همه‌ی کالاهای مصرفی ـ و بهترین نمونه‌اش برنامه‌ها و ابزارهای الکترونیک ـ این است که طوری طراحی می‌شوند تا در ابعاد وسیع دوست داشته شوند. این اساسا تعریف کالای مصرفی است، در مقابل محصولی که کار خودش را می‌کند و سازندگانش هیچ اصراری ندارند که محصول‌شان را دوست داشته باشید. اینجا محصولاتی مثل موتور جت، تجهیزات آزمایشگاهی و ادبیات و هنر جدی مد نظرم است. ولی اگر این را با معیارهای انسانی بسنجید و شخصی را تصور کنید که با استیصالش برای دوست داشته شدن تعریف می‌شود، چه می‌بینید؟ شخصی می‌بینید بدون عزت نفس، بدون مرکز ثقل. در مواردی که آسیب‌شان حادتر است، با شخصی خودشیفته طرفید؛ مرد یا زنی که تاب نمی‌آورد زنگار دوست داشته نشدن بر تصویری که از خودش دارد بیفتد و به همین خاطر یا از ارتباطات انسانی کناره می‌گیرد یا برای دوست داشته شدن تن به هر ذلتی می‌دهد. البته، اگر هستی‌تان را صرف دوست داشته شدن بکنید و هر صورتک باحالی را که لازمه‌ی این کار است بر چهره بزنید، معنایش این است که امیدی ندارید به خاطر آنچه واقعا هستید دوست‌تان داشته باشند و حتی اگر توانستید دیگران را طوری بازی دهید که دوست‌تان داشته باشند، دشوار خواهد بود که آنها را، ولو اندکی، حقیر نشمارید، چرا که به هر ترتیب فریب حقه‌تان را خورده‌اند. این جماعت وجود دارند تا شما احساس خوبی نسبت به خودتان داشته باشید ولی کدام حس خوب وقتی برای آن جماعت احترامی قائل نیستید؟