معنای زندگی از نگاه مولانا و اقبال

هرکس زندگی را از منظری می‌نگرد که هر انسانی برای این پرسش که معنای زندگی چیست، پاسخی خاص دارد. چندان که می‌توان گفت به عدد آدمیان روی زمین، تعریفی برای زندگی وجود دارد. بنابراین تعریف زندگی مانند خود زندگی بسیار گسترده است. مولوی و اقبال معنای زندگی را در حرکت و همراه‌بودن با جریان زمان می‌بینند. آنان آدمی را بر بنیاد معیارهای خویش به مرتبه‌ای که شایسته‌ی شأن او به‌عنوان انسان است، رهنمون می‌شوند. نویسنده در کتاب حاضر علاوه بر تاثیرپذیری اقبال از مولوی در زمینه‌های نظری و عملی زندگی، دیدگاه‌های دینی آن‌ها را که بخش عمده‌ای از تفکرشان را شامل می‌شود، مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد. وی همچنین به بسیاری دیگر از عناصر زندگی‌ساز نظیر آگاهی‌های اجتماعی، علمی، فلسفی، تاریخی و انسانی، از نگاه این دو دانشمند می‌پردازد. هر بخشی از این کتاب تحلیل بازگوکننده‌ی تاثیر مولوی بر اندیشه‌ی اقبال است. بخش نخست به جنبه‌ی روان‌شناختی زندگی دینی اختصاص دارد. در بخش دوم، زندگی دینی از منظر مابعدطبیعی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در بخش سوم، روح راستین زندگی دینی نشان داده می‌شود که در دینی برتر تجلی می‌یابد. بخش چهارم نیز به ویژگی‌های انسان کامل و طرحی کلی از ارزش عملی او اختصاص دارد و با بحثی درباره‌ی خاتمیت پیامبری پایان می‌گیرد.
محمد بقایی (زاده‌ی ۱۳۲۳) معروف به ماکان نویسنده و اقبال‌شناس ایرانی است. او دانش‌آموخته‌ی زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران است. بقایی ۲۵ جلد کتاب و ۱۰هزار صفحه راجع‌به اقبال لاهوری، شاعر پاکستانی، نوشته است و به همین سبب در سال ۲۰۰۵ عالی‌ترین نشان فرهنگی پاکستان را از دست پرویز مشرف، رئیس‌جمهور وقت پاکستان دریافت کرد. آثار او مشتمل بر ۶۰ کتاب (تألیف و ترجمه) است. تحسین فراقی، استاد پاکستانی زبان و ادبیات اردو، بقایی را تنها دانشور ایرانی‌ای می‌داند که بیش از همه درباره‌ی «افکار اقبال» کتاب تألیف کرده است.