اینجا آخر دنیاست (شرحی نوین بر خطبه بدیع و اخلاقی غراء)

موضوع مرگ و اعتقاد به معاد جزء اصول اعتقادی مسلمانان و زیربنای تمام ادیان و آیین‌های آسمانی است. آیین بدون معاد، بسان کاخ بی‌اساسی است که قطعا فرو می‌ریزد؛ زیرا دین برنامه‌ای است که برای هدایت بشر به سوی کمال فرستاده شده است و هر برنامه‌ای بدون داشتن ضمانت اجرایی، کاری بیهوده است. ضمانت اجرایی دستورهای الهی، ایمان به زندگی پس از مرگ و رویارویی با پاداش و کیفرهای اعمال است. هیچ‌چیز در انسان مانند مرگ، خودکنترلی در برابر گناه ایجاد نمی‌کند؛ ازاین‌رو در آیات و روایات به اشکال گوناگون در این باره صحبت شده است. ازجمله در خطبه‌ی غراء نهج‌البلاغه. سیدرضی می‌گوید: این خطبه به‌لحاظ بلاغت و تعجب‌برانگیزی الفاظ و بلندی مفاهیم، به غراء یعنی درخشان مشهور شده است. در بیان علت صدور این خطبه از حضرت علی (ع) گفته‌اند آن حضرت جنازه‌ی مسلمانی را تشییع می‌کردند. هنگامی که او را در قبر گذاشتند، بازماندگان صدا به ناله و شیون بلند کردند و گریستند. امام فرمودند: «به خدا قسم اگر اینان آنچه را میتشان مشاهده می‌کند، ببینند، گریه بر او را فراموش می‌کنند. به خدا قسم، مرگ به سراغ یک‌یک آن‌ها می‌آید و کسی را باقی نمی‌گذارد.» سپس حضرت برخاستند و این خطبه را ایراد کردند. هفت محوری که در این خطبه به آن‌ها اشاره شده، عبارت است از: اوصاف جمال و جلال خدا، نکوهش دنیا، معاد و عرصه‌ی محشر و صحنه‌های هولناک قیامت، آغاز و انجام زندگی بشر، تقوا، تاریخچه‌ای از آفرینش انسان از ابتدا تا مرگ و هشدار بر اینکه بعد از مرگ راه برگشتنی نیست. ازجمله ویژگی‌های برجسته‌ی کتاب این است: استفاده از تمثیل و داستان و شعر، استفاده از تنوع رنگ و فونت و قالب برای فهم بهتر مخاطب و جذابیت بیشتر کتاب و بیان شرح مختصری از لغات مهم یا عبارات مشکل، به‌همراه ریشه‌شناسی لغت.