سکوت تحسین برانگیز (ادبیات جهان)

رمان سکوت تحسین‌برانگیز اثری است ژرف‌اندیش و روان‌کاوانه از عبدالرزاق گورنا، نویسنده‌ی‌ نامدار تانزانیایی و برنده‌ی نوبل ادبیات، که با نثری سنجیده و روایت‌محوری تأمل‌برانگیز، به بازنمایی بحران هویت در بستر مهاجرت، تبعید و سکوت می‌پردازد. راوی داستان مردی بی‌نام است که پس از دو دهه زندگی در انگلستان، به زادگاه خویش در زنگبار بازمی‌گردد. بازگشتی که نه از جنس آرامش، بلکه آکنده از آشوب، واگرایی و خلأ است. زادبومی که دیگر آشنا نیست و خودی که دیگر خودِ پیشین نیست. او در مواجهه با جامعه‌ای دگرگون‌شده، فرهنگی بیگانه و زبانی که دیگر برایش خانه نیست، به درونِ خویش پناه می‌برد؛ پناهی در هیأت سکوتی سهمناک. گورنا در این اثر، سکوت را نه فقدان کلام، بلکه نوعی زبانِ بیان‌ناپذیری‌ها می‌نماید؛ زبانی برای تبیین انزوا، بی‌ریشگی و تبعات استعمار. شخصیت اصلی، در کشاکش میان وفاداری به گذشته و مواجهه با اکنون، هویتی پاره‌پاره یافته و از تعلق خویش رها شده است. او نه تماما غربی است، نه بومی، بلکه انسانی است برزخی، در میانه‌ی جهان‌ها. سکوت تحسین‌برانگیز خواننده را به تاملی عمیق درباره‌ی قدرت سکوت، مهاجرت، گسست‌های فرهنگی و معنای «بازگشت» فرامی‌خواند. رمانی‌ است مملو از سکوت‌های گویا، زبان‌های خاموش و روایت‌های ناگفته؛ شاهکاری برای آنانی که می‌خواهند از مرزهای زبان، هویت و وطن عبور کنند.