انقلاب مشروطه:زمینه های اجتماعی و اقتصادی

شکست نظامی ایران در نیمه‌ی نخست قرن نوزدهم در برابر روس‌ها و ازدست‌رفتن بخش‌های پهناوری از کشور و نیز واگذاری امتیازات گوناگون سیاسی و اقتصادی به کشورهای روسیه و انگلیس، استقلال ویکپارچگی سرزمینی ایران خدشه‌دار کرد و موجب سرشکستگی ایرانیان شد. این عوامل موجب وقوف برخی از ایرانیان بر عقب‌ماندگی‌های خود شد وتلاش‌هایی برای جبران کمبودها از سوی نخبگان انجام شد که این تلاش‌ها منجر به آشنایی ایرانیان با پیشرفت‌های اقتصادی-اجتماعی و... غرب گردید؛ در این میان در فکر و ذهن مردم تغییراتی به وجود آمد، مردم با اعتراضات در برابر حکومت‌گران خواستار تغییر اوضاع و مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها بودند. همه‌ی این عوامل در ارتباط با هم موجب بیداری و خیزش جنبش‌ها و ایستادگی در برابر کشورهای استعمارگر و بالاخره‌انقلاب گردید. انقلاب مشروطه به یکباره و اتّفاقی صورت نگرفت، بلکه عوامل اقتصادی و اجتماعی در تکوین و به سر انجام رساندن آن نقش داشتند.
همراهی قشرهای مختلف در انقلاب مشروطه اسباب تقویت اراده‌ی ملّی را فراهم آورد و دستاوردهای مهمی نظیر ایجاد انجمن‌های مخفی و پیوند مشارکتی بازرگانان، روحانیان و روشنفکران و شتاب بسیار بخشیدن به گام‌های اصلاحات را در پی داشت تا حدی که فریاد مشروطه‌خواهی سرداده شد. در حقیقت، نتیجه نهایی تمام این حرکات اصلاحی و برآیند تمام تقابل‌ها و تعامل‌های سنت‌گرایان و نوگرایان نتیجه‌ی درک همبستگی ملّی بود که در تاریخ 14 مرداد ماه 1285ش. ( چهاردهم جمادى الثانی 1324ه.ق.) فرمان مشروطیت صادر شد و تلاش‌ها و کوشش‌ها به نتیجه رسید.
عناوینی که در این کتاب می‌خوانید: «انقلاب مشروطه و قاجار»، «انقلاب مشروطه در نظر نویسندگان»، «نظام‌های حکومتی ایران» ، «نظریه‌های انقلاب»، «اوضاع ایران در اوایل دوره قاجار»، «نخستین جرقه اصلاحات»، «عوامل فرهنگی و سیاسی انقلاب مشروطه» و «زمینه‌های اقتصادی انقلاب مشروطه»