هیستری (مفاهیم روانکاوی)

«هیستری چیست؟» آغاز بحث با این پرسش ساده، هم به لحاظ منطقی درست به نظر می‌رسد و هم به لحاظ روش‌شناختی. ولی متأسفانه این دقیقا همان پرسشی است که طی نسل‌های متمادی، پزشکان را عصبی، سردرگم و هیجان‌زده کرده، الهام‌بخش کشیشان و روانپزشکان و هنرمندان و جامعه‌شناسان بوده و یا آن‌ها را به چالش کشیده و از کوره دربرده است.
واژه‌ی هیستری در فرهنگ‌های مختلف و طی دوره‌های تاریخی گوناگون کاربردهای متنوعی داشته است. عجیب اینجاست این واژه را هم برای اشاره به مرضی با علائم غریب و هم برخی رفتارهای پریشان به‌کار می‌بردند. توضیحات مختلفی برای «هیستری» تراشیده‌اند: ناخوشی خاصی که رحِم را «از جا به در» می‌کند، تمایل بیمار به دروغ‌گویی و فریب‌کاری، تباهی اعصاب، مجموعه‌ای از حالات خلسه‌آمیز، جن‌زدگی، شکلی از اعتراض، یا واگیری توضیح‌ناپذیر. صفت «هیستریایی» را نیز به امور بسیاری نسبت داده‌اند: بیان هنری، وسوسه‌برانگیزی، افراط در خواستن، رفتار اجتماعی نامناسب، ارتکاب رفتارهای جنون‌آمیز. هیستری را چه بیماری بگیریم و چه ناسازگاری، هر دوی این‌ها بارها معانی مختلفی به خود گرفته‌اند که ربط چندانی به کاربرد معمول و بالینی این واژه نداشته است.
هیستری به‌عنوان بیماری دیرزمانی است که متداعی زنانگی است. گاه مردان نیز دچار آن بوده‌اند، اما غالبا آن را اختلالی زنانه دانسته‌اند. وجه مهمی از هیستری در بدن بیمار نمایان می‌شد، به‌نحوی‌که تغییراتی در بدن ایجاد می‌کرد که هیچ علت ملموسی برای آن یافت نمی‌شد. برخی عوارض رایج هیستری عبارت بود از: احساس خفگی، سرفه، تشنج شدید، فلج دست‌وپا، غش‌وضعف متناوب، به‌ویژه ناتوانی در تکلم، فقدان شنوایی، ازیادبردن زبان مادری، تبحر در زبان‌های دیگری که شخص نمی‌دانسته بلد است، استفراغ مداوم و ناتوانی در بلع غذا. در کل، مرضی بود که نمودهایی غیرعقلانی و فریبنده داشت و مهار آن دشوار بود.
این کتاب به واکاوی و بررسی چیستی هیستری پرداخته و ابعاد گوناگون آن، ریشه‌ها و آنچه را که می‌تواند در پی داشته باشد بررسی کرده است.