استاد پترزبورگ

جی. ام. کوتسی در استاد پترزبورگ هم به تاریخ نظر دارد و هم به زندگی شخصی‌اش. پسر بیست‌وسه‌‌ساله‌ی کوتسی به‌شکل مشکوکی از ارتفاع سقوط کرد و جان باخت و این کتاب پاسخ ادبی نویسنده به این بخش از زندگی خویش است. او می‌خواست داستانی اتوبیوگرافیک درباره‌ی پدری بنویسد که پسرش را از دست داده است. اما واقعیت فقدان چنان رنج‌بار و سوزاننده بود که او نمی‌توانست آن را لمس کند. پس تصمیم گرفت دست‌پوشی فراهم کند تا بتواند به این شیء یا خلأ سوزان دست بزند و در نتیجه به سراغ فئودور داستایفسکی رفت. «جان مکسول کوتسی، برنده‌ی دو جایزه‌ی بوکر، جایزه‌ی نوبل و جوایز ادبی متعدد دیگر، برای خوانندگان حرفه‌ای نامی آشناست. یکی از مسائلی که ذهن کوتسی را به خود مشغول کرده نسبت میان رمان و تاریخ است. جی. ام. کوتسی در جست‌وجوی راه‌هایی است که با آن بتوان رمان را به‌نوعی “رقیب تاریخ” بدل کرد. احتمالا تکان‌دهنده‌ترین دستاورد روایی او درباره‌ی نسبت میان داستان و تاریخ رمانی است که در سال ۱۹۹۴ انتشار داد، یعنی وقتی افریقای جنوبی در یک نقطه‌ی عطف تاریخ بود و برای اولین بار انتخاب ریاست‌جمهوری آزاد برگزار می‌شد. در این زمان، کوتسی کتابی منتشر کرد که ماجرا و محل وقوع و حال و هوای آن ظاهرا هیچ نسبتی با تجربه‌ی سیاسی آن روزهای کشورش نداشت: استاد پترزبورگ. این رمان تا حدی بر زندگی‌نامه‌ی فئودور داستایفسکی مبتنی است. استاد پترزبورگ اثری است به‌غایت پیچیده و عمیق و به سؤالاتی می‌پردازد که که با ملاحظاتی می‌توان آن را به زندگی هر فرد در یک رژیم سیاستا سرکوبگر اطلاق کرد.» سپاس ریوندی