ارباب پونتیلا و برده اش ماتی (نمایشنامه)

کتاب «ارباب پونتیلا و برده‌اش ماتی» نوشته‌ی برتولت برشت، نمایشنامه‌نویس بزرگ آلمانی، یکی از آثار مهم او در نقد جامعه و روابط طبقاتی است. این نمایشنامه در ایران توسط نشر مروارید منتشر شده است. داستان درباره‌ی پونتیلا، یک ارباب فئودالی است که شخصیتی دوگانه دارد. وقتی مست است، رفتاری مهربان، صمیمی و انسان‌دوستانه دارد؛ او با کارگران و اطرافیانش خو می‌گیرد و حتی به عدالت و برابری باور نشان می‌دهد. اما همین‌ که هوشیار می‌شود، دوباره به چهره‌ی واقعی خود بازمی‌گردد: یک ارباب سخت‌گیر، استثمارگر و بی‌رحم. کنار او ماتی، خدمتکار وفادار و درعین‌حال واقع‌بین، قرار دارد. ماتی خوب می‌داند که آنچه پونتیلا در حالت مستی می‌گوید و انجام می‌دهد، فقط حرف‌های بی‌پایه است و هیچ‌گاه به واقعیت نمی‌انجامد. این رابطه‌ی متناقض میان ارباب و خدمتکار، بستری می‌شود تا برشت با زبانی طنز و انتقادی، تضادهای اجتماعی و طبقاتی زمانه را نشان دهد. ویژگی مهم این نمایشنامه، مثل بسیاری از آثار برشت، فاصله‌گذاری است؛ یعنی او تلاش می‌کند تماشاگران به جای غرق‌شدن در احساسات، آگاهانه به موقعیت‌ها نگاه کنند و درباره‌ی نابرابری و بی‌عدالتی بیندیشند. «ارباب پونتیلا و برده‌اش ماتی» نمایشی است که هم طنز دارد، هم نقد اجتماعی، و هم تصویری روشن از تضاد میان آرمان‌های انسانی و واقعیت‌های تلخ جامعه‌ی طبقاتی ارائه می‌دهد.