صدای دانش (راهنمای عملی برای آرامش درونی)

دُن میگل روییز در اثر پیشِ‌رو از روایات باستانی و نمادهای اسطوره‌ای برای انتقال دیدگاه خود یاری گرفته‌است. او از تبار کهن تُلتک‌هاست که از ساکنین دیرین آمریکای مرکزی بودند. نویسنده در جایگاه یک پزشک و جراح که از دانش مقبول جامعه‌ی امروزی برخوردار است، با زبان علمی آمیخته با معنویات به ضرورت رها کردن بار دانستگی می‌پردازد. او در سراسر کتاب از اصطلاحاتی مانند درخت دانش، شاهزاده‌ی دروغ، فرشته‌ی گمراه، شمن و مانند این‌ها که در دنیای امروز، مفاهیم چندان شناخته‌شده‌ای نیستند، استفاده می‌کند و به توصیف یکایک آن‌ها از منظر خودش می‌پردازد. میگل نشان می‌دهد دانش، ما را از مهارت درست زیستن محروم کرده‌است، زیرا به جای استفاده از آن، بنده‌ی گوش به فرمانش شده‌ایم. نگارنده به روشنی مشخص می‌کند سر مخالفت با ضرورت دانش‌آموختن ندارد، اما نشان می‌دهد باید این ابزار را آگاهانه به کار بگیریم. دُن میگل از تجربه‌ی نزدیک به مرگ خود می‌گوید که چگونه او را از اسارت «صدای دانش» رهایی بخشید و با استفاده از این رویداد توانست اسب سرکش ذهنش را مهار کند. کتاب، با حکایت معروف آدم و حوا آغاز می‌شود، اما این بار ما شاهد تعبیری نو از روییز در این زمینه هستیم. او میوه‌ی ممنوعه را که آدم و حوا از خوردن آن منع شده‌بودند، همان دروغ می‌داند که با قورت دادن آن از بهشت برین رانده شدند. نویسنده باور دارد ما با پا نهادن به این جهان، آموخته می‌شویم تا از طریق بزرگ‌ترها و کل جامعه این دروغ را قورت بدهیم و از همان هنگام ذهنمان با این ویروس آلوده می‌گردد. دُن میگل در پایان هر بخش، با آوردن «نکاتی برای اندیشیدن»، مفاهیم نو، تعابیر منحصر به فرد و تا اندازه‌ای نامتعارف خود را شرح می‌دهد تا در ادراک این موضوعات به ظاهر پیچیده، به خواننده کمک کند. این قسمت‌های پایانی را می‌توان نوعی چکیده‌ی هر بخش دانست. نویسنده با شرح دوران کودکی و نوجوانی خود با خواننده صمیمیت برقرار می‌کند و چگونگی روشنفکر شدن خودش را مطرح می‌سازد. آنگاه تقابل با نسل پیشین را در رویارویی با پدربزرگش توضیح می‌دهد؛ آنجا که جوان می‌خواهد با شورشی بودن تجربه کند و پیر جهان‌دیده مایل است با تسلیم، نظاره‌گر تجارب زندگی‌اش باشد. پدربزرگ میگل به نرمی به او یادآور می‌شود که همه‌ی آن‌چه می‌گوید، صرفاً فرضیه‌بافی‌ست و داستانی به شمار می‌آید که نوه‌ی جوانش در حال حاضر در آن زندگی می‌کند. ساختار کتاب بر مبنای همین شورش و نرمش پی‌ریزی شده است. شورشِ از بهشت راندگان و نرمشِ این جهانیان برای رهایی از چنگال دروغ و دوباره گشودن چشم معنوی.
مطالعه‌ی این کتاب به کسانی که از درگیری ذهنی رنج می‌برند و نیز آن‌ها که دچار چسبیدن به باورهای بیهوده هستند، پیشنهاد می‌شود. همچنین آدم‌هایی که دچار منفی‌بافی، پیش‌داوری، سرکوب خود یا مقصر دانستن دیگران هستند، می‌توانند به خوبی از موضوعات این نگاشته بهره‌مند شوند. از سوی دیگر، کسانی که صرفاً از نیروی منطق و استدلال خود در پیشبرد زندگی استفاده می‌کنند و از قدرت احساسات خود آگاه نیستند، با بهره‌گیری از این کتاب می‌توانند به تعادل و هماهنگی در زندگی دست یابند.