رمان جنایی، بیش از هر ژانر دیگری، به‌دقت، ظرافت و جزئی‌نگری نیاز دارد. در این‌گونه ادبیات، هر کلمه می‌تواند کلید باشد، هر نگاه، سرنخی پنهان و هر شیء کوچک، گره‌گشای معمایی بزرگ. خواننده‌ی رمان جنایی، برخلاف خواننده‌ی رمان عاشقانه یا فلسفی، درگیر بازی ذهنی با نویسنده است، بازی‌ای که در آن باید جزئیات را ببیند، تحلیل کند و درنهایت، حقیقت را از دل فریب بیرون بکشد. بنابراین، می‌توان گفت جزئیات در رمان جنایی نه‌تنها ابزار روایت‌اند، بلکه ستون فقرات داستان محسوب می‌شوند.
نویسندگان جنایی موفق، از آرتور کانن دویل تا آگاتا کریستی، همواره بر قدرت جزئیات تکیه کرده‌اند. شرلوک هولمز با مشاهده‌ی خاک روی کفش یا لکه‌ی جوهر بر آستین، به رازهای پنهان پی می‌برد. درواقع، دویل از طریق هولمز به ما می‌آموزد که هیچ جزئیاتی بی‌اهمیت نیست؛ حتی اگر در نگاه اول عادی به نظر برسد. این جزئیات هستند که به داستان اعتبار می‌دهند و ذهن خواننده را به مسیر درست هدایت می‌کنند.
وقتی در رمان‌های جنایی به‌دقت به اشیاء، بوها، رنگ‌ها یا زمان‌بندی‌ها اشاره می‌شود، نویسنده در حال کاشتن بذرهایی است که بعدها به شکوفایی حقیقت منجر می‌شوند. مثلاً در رمان «قتل در قطار سریع‌السیر شرق»، کریستی بارها به رفتارهای ظاهراً بی‌ربط مسافران اشاره می‌کند؛ اما در پایان، هر حرکت، هر نگاه و هر مکث، معنا پیدا می‌کند. جزئیات در این‌گونه آثار، همچون دانه‌های پازل‌اند که تصویر نهایی بدون آن‌ها کامل نمی‌شود.
یکی از جذابیت‌های اصلی رمان جنایی، بازی روانی بین نویسنده و خواننده است. نویسنده، اطلاعات را قطره‌چکانی و با حسابی دقیق ارائه می‌دهد تا ذهن خواننده مدام درگیر بماند. در این بازی، جزئیات نقش دوگانه دارند: گاهی راهنما هستند، گاهی دام. یک نویسنده‌ی زیرک می‌داند چگونه از جزئیات برای فریب استفاده کند. او ممکن است با تمرکز بر جزئیاتی خاص، ذهن مخاطب را از حقیقت دور کند. این همان چیزی است که به آن طعمه‌ی دروغین می‌گویند. در بسیاری از آثار آلفرد هیچکاک یا در رمان‌های ریموند چندلر، نویسنده از جزئیاتی فریبنده استفاده می‌کند تا مخاطب را در مسیر اشتباه بیندازد. در نتیجه، جزئیات نه‌تنها ابزار کشف‌اند بلکه وسیله‌ای برای ایجاد ابهام، تعلیق و هیجان نیز محسوب می‌شوند.

هیچ رمان جنایی بدون واقع‌نمایی موفق نمی‌شود. حتی اگر داستان در دنیایی خیالی رخ دهد، باید به اندازه‌ی کافی واقع‌نما باشد تا خواننده بپذیرد که جرم و کشف آن در این فضا ممکن است. این واقع‌نمایی تنها از طریق جزئیات به دست می‌آید.
وقتی نویسنده به‌دقت محیط صحنه‌ی جرم را توصیف می‌کند ـ مثلاً نور کم چراغ، بوی خون خشک‌شده، یا صدای ساعت دیواری در نیمه‌شب ـ درواقع در حال ساختن فضای روانی است که حس واقعی‌ بودن را در ذهن خواننده تثبیت می‌کند. این حس واقعیت است که به ما اجازه می‌دهد دروغ ادبی را بپذیریم.
در آثار نویسندگانی چون توماس هریس (سکوت بره‌ها) یا گیلین فلین (دختر گم‌شده)، جزئیات روان‌شناختی و فیزیکی آن‌قدر دقیق‌اند که خواننده احساس می‌کند وارد ذهن قاتل یا قربانی شده است. توصیف دقیق رفتارها، عادات و واکنش‌های کوچک شخصیت‌ها به نویسنده امکان می‌دهد که جنایت را نه صرفاً به‌عنوان رویدادی بیرونی، بلکه به‌مثابه فرآیندی ذهنی و انسانی نشان دهد.
در رمان جنایی، ریتم روایت معمولاً ترکیبی از آرامش ظاهری و انفجارهای ناگهانی است. نویسنده باید بداند کجا باید سرعت بگیرد و کجا باید توقف کند. جزئیات در اینجا مانند نت‌های موسیقی‌اند که ملودی داستان را شکل می‌دهند. 
اگر نویسنده در توصیف جزئیات زیاده‌روی کند، ممکن است ریتم داستان کند شود و خواننده خسته شود؛ اگر هم از آن غافل بماند، داستان سطحی و بی‌روح می‌شود. تعادل میان این دو، کلید موفقیت است. مثلاً در »درنده باسکرویل»، دویل بادقت جزئیات مناظر مه‌آلود و صدای زوزه‌ها را شرح می‌دهد، اما درست در لحظه‌ی لازم، روایت را به سمت کشف حقیقت می‌برد. این بازی با ریتم از طریق جزئیات کنترل می‌شود.

آگاتا کریستی از جنایی‌‌نویسان نامی

در ژانر جنایی، شناخت شخصیت‌ها معمولاً از طریق رفتارهای کوچک و جزئیات رفتاری حاصل می‌شود. نویسنده لازم نیست مستقیماً بگوید او دروغ‌گوست یا مضطرب است، بلکه می‌تواند از طریق توصیف نحوه‌ی روشن‌ کردن سیگار، حرکت چشم‌ها یا مکث در گفتار، این ویژگی‌ها را القا کند.
برای مثال، در رمان‌های چندلر، شخصیت فیلیپ مارلو با توصیف دقیق حرکاتش ساخته می‌شود: نحوه‌ی نشستن، نگاه‌ کردن یا حتی انتخاب کلماتش. این جزئیات کوچک، تصویری از یک کارآگاه تنها، خسته و درعین‌حال باهوش می‌سازد که بدون آن‌ها، مارلو فقط یک تیپ کلیشه‌ای باقی می‌ماند.
همچنین جزئیات درباره‌ی قربانی یا مجرم، ابعاد انسانی و روانی داستان را می‌سازد. در رمان‌های پاتریشیا های اسمیت، جزئیات ریز از احساسات و افکار شخصیت‌ها، مرز میان خیر و شر را محو می‌کند و نشان می‌دهد جنایت گاهی از دل عادی‌ترین زندگی‌ها می‌جوشد.
یکی از دلایل محبوبیت رمان جنایی، لذت عقلانی آن است. خواننده، همراه با کارآگاه نشانه‌ها را دنبال می‌کند تا از طریق منطق و استدلال به نتیجه برسد؛ اما این استدلال تنها زمانی ممکن است که داده‌ها و جزئیات کافی در اختیارش باشد.
در رمان‌های کلاسیک معمایی، جزئیات همان شواهداند: ردپا، اثر انگشت، ساعت شکسته، یا یادداشتی مبهم. این‌ها مصالحی‌اند که از آن‌ها حقیقت ساخته می‌شود. درواقع، جزئیات مواد خام منطق کارآگاهی هستند. بدون آن‌ها، معما نه ساخته می‌شود و نه حل.
آگاتا کریستی به همین دلیل استاد چینش جزئیات است. او هرگز جزئیات را بی‌هدف وارد نمی‌کند. در رمان‌هایش، هر گفت‌وگو، هر شیء و هر جمله‌ی به‌ظاهر بی‌اهمیت، درنهایت بخشی از زنجیره‌ی استدلال است. وقتی در پایان همه‌چیز آشکار می‌شود، خواننده درمی‌یابد که هیچ نکته‌ای تصادفی نبوده است.

با همه‌ی اهمیتی که جزئیات دارند، هنر واقعی در انتخاب درست آن‌هاست. نویسنده‌ی رمان جنایی باید بداند کدام جزئیات را آشکار کند و کدام را پنهان نگه دارد. اگر همه‌چیز فاش شود، معما بی‌رمق می‌شود؛ اگر همه‌چیز پنهان بماند، خواننده سردرگم خواهد شد. اینجاست که تجربه و مهارت وارد میدان می‌شوند. نویسنده باید مانند یک کارگردان سینما، دوربین روایت را دقیق تنظیم کند: گاهی زوم کند بر لکه‌ی خون روی لیوان، گاهی فاصله بگیرد تا تصویر کلی جنایت را نشان دهد. تعادل میان دیدن و ندیدن، راز ماندگاری رمان‌های جنایی بزرگ است.
درنهایت، رمان جنایی ژانری است که در آن، حقیقت در دل جزئیات پنهان است. نویسنده‌ای که به جزئیات بی‌توجه باشد، درواقع از حقیقت داستان خود غافل شده است. اما نویسنده‌ای که بتواند با دقتی جراح‌گونه، میان واقعیت و فریب، سرنخ و انحراف، تعادل برقرار کند، نه‌تنها معمایی جذاب خلق می‌کند بلکه به روح انسان و پیچیدگی ذهن او نزدیک می‌شود.