نوروز این آیین زیبای پارسی و روز اول سال خورشیدی قدمتی طولانی در طول تاریخ دارد. در هر ملت و سرزمینی  جشن‌های ملی زیادی وجود دارد. یکی از ماندگارترین جشن‌های ملی ایرانیان جشن نوروز است که هم‌زمان با نو شدن طبیعت، ایرانیانی که از دوران باستان، برای طبیعت اهمیت وافری قائل بوده‌اند، این رویداد را جشن می‌گیرند. بنیان‌گذار نوروز را جمشید می‌شناسند، گفته شده است که "جم" در حال گذر کردن از آذربایجان بود که بر روی تخت جمشیدی ارگ جمشید و با تاجی زرین بر روی سر نشست و با رسیدن نور خورشید بر تاج زرینش، جهان نورانی شد و مردم شادمانی کردند و آن روز را "روز نو" و جم را "جمشید" نامیدند. در واژه شناسی، خود واژه‌ی" نوروز"، در فارسی میانه استفاده می‌شده که خودِ این واژه برگرفته از زبان اوستایی است. نوروز بجز ایران، در کشور همسایه ما یعنی افغانستان نیز که به شکل رسمی، بعد از سقوط طالبان از تقویم هجری شمسی استفاده می‌کند، نخستین روز از سال نو شمسی است  

  و اما نوروز، چنان پدیده باشکوهی است که در کشورهایی همچون تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان، هند، گرجستان، جمهوری آذربایجان و بسیاری کشورهای دیگر نیز جشن گرفته می‌شود. و البته با کمک مهاجران پرشماری که از این کشورها به کشورهایی همچون ایالات متحده آمریکا، کانادا، آلمان، انگلیس، استرالیا و... مهاجرت کرده‌اند، آیین نوروز در این کشورها نیز پاس داشته می‌شود. از نظر نگاهی تاریخی به پدیده نوروز در طول تاریخ پر فراز و نشیب کشورمان، می‌توان گفت که نوروز در تمامی ادوار تاریخی و در قالب حاکمیت‌های گوناگون همواره به شکل باشکوهی جشن گرفته می‌شده است، و بعد از ورود اسلام نیز بخصوص در دوران صفویه جشن نوروز با سمبل‌ها و نمادهای خاص خودش برگزار می‌شده است. اما نوروز نیز مثل هر پدیده دیگری از گزند بدگمانی‌ها و بی‌خردی‌های تعدادی از حکام بدبین، در امان نبوده است. مثلا در شوروی سابق، حاکمان کمونیست آن سرزمین، برگزاری جشن نوروز را در مناطق تحت حاکمیت خود در آسیای میانه همچون تاجیکستان، قرقیزستان و ترکمنستان ممنوع کرده بودند! ممنوعیتی که البته با به قدرت رسیدن میخائیل گورباچف و دوره اصلاحات سیاسی، اجتماعی برطرف شد. طالبان نیز در افغانستان از آنجا که تنها تقویم هجری قمری را به رسمیت می‌شناخت، برگزاری جشن نوروز را کاملا ممنوع اعلام کرده بود. ریشه‌های نوروز چنان مستحکم بود که علی‌رغم تمامی این تنگ نظریها، نوروز بالاخره در ۲۳ فوریه ۲۰۱۰ (۴ اسفند ۱۳۸۸) در تقویم سازمان ملل قرار گرفت. البته پیشتر، و در مهر ماه همان سال، نوروز به پیشنهاد ازبکستان، توسط سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد، به عنوان میراث معنوی به ثبت جهانی رسیده بود.

نوروز توسط شاعران بزرگ کشورمان نیز گرامی داشته شده است. حافظ در بیتی می‌گوید:

ز کوی یار می‌آید نسیم باد نوروزی از این باد ار مدد خواهی چراغ دل برافروزی و یا فردوسی بزرگ می‌گوید: جهان انجمن شد بر تخت او شگفتی فرومانده از بخت او