عنوان کتاب، مولف، مترجم یا ناشر مورد نظر خود را برای جستجو وارد کنید.
معصومیت زن در داستان‌های عباس معروفی/ آثار معروفی زیر ذره‌بین تحلیل فمینیستی
کتاب «معصومیت زن در داستان‌های عباس معروفی»، نوشته‌ی عباس مهری‌آتیه، به همت نشر روزنه به چاپ رسیده است. عباس معروفی از مطرح‌ترین و معروف‌ترین رمان‌نویسان معاصر ایران است که با رمان‌ها و داستان‌هایش، توانسته فضای تنفسی تازه‌ای در ادبیات ایران معاصر به‌وجود آورد.
در این کتاب، 6 داستان کوتاه عباس معروفی را با محوریت معصومیت زن و با تکیه بر نقد نوین پاول سیمپسون و به تبعِ جست‌وجویش، در امتداد نگاهی نزدیک به منظر ژرار ژنت، فاولر، اسپانسکی و باتوجه به نگاه روان‌کاوانه‌ی کارل گوستاو یونگ به بررسی و واکاوی گذارده شده است.
پاول سیمپسون در واکاوی‌هایش از سویی به استخوان‌بندی اثر توجه دارد که در تعمقی، به قابلیت‌های دستور زبانی و نقشِ تأثیرگذارش می‌رسد. از سوی دیگر به عناصری چون عاطفه و عشق و درد و همه‌ی آن آسیب‌ها و آلامی که در مسیر زندگی ذهنیِ یک نویسنده، برای شخصیت‌های داستانش در نظر گرفته است می‌پردازد تا بتواند در کنار مصائب زندگی -به لحظات شاد و شکوهمند شخصیت‌های هر اثر نیز نظر نشان داده باشد. پس سیمپسون در کنار نقش «زاویه‌ی دید» که چشم‌اندازهای هر داستان را به نمایش می‌گذارد؛ به نوع و نقش روایتگری‌ها در داستان‌پردازی توجه دارد که آن را ارزشمندترین کار در آفرینش هر اثر می‌خواند. همان‌جایی که نویسنده قادر می‌شود تا قسمتِ عمده‌ای از احساسات و عواطف و رنگ و بافتِ داستانش را پی بریزد.
سیمپسون در تبیین نظریه‌ی خویش برای تعیین اولویت روایتگری توضیح می‌دهد: «مثلاً یک داستان می‌تواند از طریق اول‌شخص گفته شود؛ یعنی از نگاه مشترک راوی‌ـ‌شخصیت... یا داستان می‌تواند از طریق سوم‌شخص، یعنی راویِ نامرئی و خارج از داستان، روایت شود. آگاهی و داناییِ این راوی دسترسیِ بهتری را بر افکار و احساسات هریک از شخصیت‌های داستان فراهم می‌آورد... گاه نیز راویِ سوم‌شخص با نوعی از دانای کلِ محدود مواجه می‌شود. این راوی بیرونی در حالی حوادث را روایت می‌کند که نه می‌تواند و نه می‌خواهد که آزادانه افکار و احساساتِ شخصیت‌ها را تغییر دهد... و این از اصولی‌ترین مباحث داستان‌پردازی است.»
اگرچه سیمپسون کاوش و اکتشاف در زبان و درک خلاقیت در کارکرد زبان را به عهده‌ی سبک‌شناسی می‌گذارد؛ اما در امتداد معرفی، داده‌های برآورنده‌ی مقصود را در کنار جمیع داده‌ها به اهمیت تنوع نقش راوی می‌رساند و برجسته‌اش می‌بیند.
استخوان‌بندی یک روایت، در میزانِ دقتی است که نویسنده برای زاویه‌ی دید انتخاب می‌کند. بنا به نظر سیمپسون «مطالب بسیاری از سوی سبک‌شناسان درخصوص زاویه‌ی دید نوشته شده است و معرکه‌ای از نظریه‌ها، اصطلاحات و الگوها به‌وجود آمده است.»
سیمپسون بهترین مشابهت‌سازی مضمونی را برای فهم درست‌تر از مفهوم زاویه دید ارائه می‌دهد. برای تفهیم این مفهوم به نزدیک‌ترین مشابهتی که به نظرش می‌رسد تصویری‌کردن روایت در سینماست:
«یکی از شگردهای مناسب برای توضیح زاویه‌ی دید آن است که قطعه روایتی را با آماده‌سازی برای فیلم تصور کنیم تلاش برای تصویری کردن یک روایت -مانند کارگردانی در راستای عینی‌سازی که زوایای دیدِ متعددِ یک روایت را نشان می‌دهد معمولاً علائمِ متنی واضحی درخصوص اینکه دوربینتان را کجا قرار دهید -یا چگونه سکانس فیلم باید آشکار شود و... با نمایش نشانگرهایی از زاویه دید.»
در این کتاب ما با سبک‌شناسی فمینیستی سروکار داریم که بدان پرداخته شده است.
قسمتی از کتاب معصومیت زن در داستان‌های عباس معروفی:
از لئون تولستوی نویسنده‌ی بزرگ روس -در گفت‌وگویی که با یک میهمان فرانسوی داشته نقل گردیده: «برای من از تکامل رمان صحبت نکنید. به من نگویید استاندال، تبیین‌کننده‌ی بالزاک و بالزاک تبیین‌کننده‌ی فلوبر است... این‌ها همه خیالبافیِ میان‌تهیِ منتقدان است... نوابغ از یکدیگر مشتق نمی‌شوند، بلکه از یکدیگر مستقل هستند.»
عباس معروفی نیز مستقل از هر نویسنده‌ی دیگر توانسته آثاری خلق کند که هرکدام از آن آثار، چه‌بسا تا سال‌ها، همترازی به شایستگی نیابند. نویسنده‌ای قله‌نشین و خلاق که در آثارش همیشه ردپایی از دانش روزگارش بافتنی و یافتنی است.
باز هم به نقل دیگری از نقد رهگشای آرنولد هاوزر، منقد برجسته‌ی مجارستانی، بپردازیم که بنا به اظهار نظرهایی، همه‌ی بار روانکاوانه‌اش را از کارل گوستاو یونگ دارد-وقتی به ناتندرستی مفهومی از تمایل و تقابل مقوله‌های جامعه‌شناسانه می‌رسد؛ ریشه‌ی بسیار نادرستی‌ها را در این واقعیت ریشه‌دار می‌بیند که فروید اعلام کرد که دو عرصه‌ی جامعه‌شناسی و تاریخ می‌توانند در روان‌شناسی بگنجند... او ایضاً اظهار می‌دارد که فروید تأکید کرده بود که افراد مختلف حتی در شرایط اقتصادی ثابت، رفتارهای متفاوت از خود بروز می‌دهند؛ اما بنا به اظهار هاوزر، نمایه‌ی این سخن ممکن است درست باشد ولی افراد با وجود متفاوت‌بودن سرشت‌های متفاوت، در شرایط اقتصادی ثابت غالباً رفتارهای مشابه از خود بروز می‌دهند و نگرش‌های اجتماعی هم‌شکلی پدید می‌آورند.
معصومیت زن در داستان‌های عباس معروفی در 340 صفحه‌ی رقعی و با جلد نرم چاپ و روانه‌ی کتابفروشی‌ها شده است.