لف تالستوی به مثابه آیینه انقلاب روس (مجموعه مقالات لنین و پلخانوف درباره تالستوی)

تالستوی در مقام نماینده‌ی عقاید و روحیاتی که در آستانه‌ی انقلاب بورژوایی در روسیه برای میلیون‌ها دهقان روس شکل گرفته بود، بزرگ و باعظمت است. تالستوی نویسنده‌ی اصیلی است، زیرا اگر مجموع اندیشه‌های او با هم در نظر گرفته شوند، همانا ویژگی‌های انقلاب ما را به‌عنوان انقلاب بورژوایی دهقانی منعکس می‌سازند. از این منظر تضادهای موجود در اندیشه‌های تالستوی آیینه‌ی شفاف شرایط تضادآمیزی است که دهقانان مجبور بودند به نقش‌آفرینی تاریخی خود در انقلاب بورژوایی بپردازند.
تالستوی هم خشم و نفرت فروخورده و تمایل شدید به زندگی و آینده‌ای بهتر و رهایی از گذشته را منعکس کرده است و هم خیال‌پردازی کودکانه و بی‌تجربگی سیاسی و ناتوانی انقلابی را. شرایط تاریخی و اقتصادی هم ناگزیربودن آغاز مبارزه‌ی انقلابی توده‌ها و آماده‌نبودن آنان برای مبارزه را ایجاب می‌کند و هم پیدایش آموزه‌ی تالستویی، مقابله‌نکردن با شر را؛ آموزه‌ای که مهم‌ترین علت شکست نخستین عملیات انقلابی بود.
تضادهای موجود در اندیشه‌های تالستوی صرفا تضادهای فکری شخص او نیستند، بلکه بازتاب شرایط و تاثیرات اجتماعی و رسوم تاریخی بی‌نهایت پیچیده و متضادی‌اند که تعیین‌کننده‌ی روحیات طبقات و اقشار گوناگون جامعه‌ی روس در دوره‌ی پس از اصلاحات و پیش از انقلاب بودند.