بنیانگذاری برای مابعدالطبیعه اخلاق

در هیچ کجای عالم، بلکه حتی اساسا بیرون از عالم، امکان تصور کردن چیزی که بدون محدودیت بتواند خیر تلقی شود وجود ندارد، مگر صرفا نوعی اراده خیر. فهم، تیزبینی، قوه حکم و نظایر آن، هر نامی هم که به این استعدادهای ذهن داده شود، یا شهامت، مصممیت، استقامت در عزم، به منزله ویژگی های طبع، بدون تردید از بسیاری جهات خیر و خواستنی اند؛ اما این ها ممکن است بی اندازه شر و زیان آور نیز بشوند اگر اراده ای که قرار است از این موهبت های طبیعی استفاده کند و از همین رو سرشت اختصاصی اش شخصیت نامیده می شود خیر نباشد. در مورد موهبت های بخت نیز ماجرا از همین قرار است. قدرت، ثروت، حیثیت، حتی سلامت و هرگونه تندرستی و رضایت از وضعیت خویش تحت عنوان خوشبختی، موجب تهور و درنتیجه غالبا حتی سبکسری می شوند اگر اراده خیری در کار نباشد که تاثیر آن ها بر ذهن را، و بدین ترتیب همچنین کل اصل حاکم بر کنش کردن را، تصحیح کند و به طور کلی غایتمند سازد؛ بگذریم از این که ناظر متعقل بی طرف حتی هنگام مشاهده آسایش بی وقفه موجودی که به خصیصه اراده ای محض و خیر آراسته نیست هرگز نمی تواند رضایت خاطری داشته باشد، و لذا به نظر می رسد که اراده خیر شرط لازم را حتی برای شایستگی خوشبخت بودن تشکیل می دهد.

برخی ویژگی ها حتی به خود این اراده خیر یاری می رسانند و می توانند کارش را بسیار تسهیل کنند، اما از این که بگذریم هیچ گونه ارزش نامشروط درونی ندارند، بلکه همواره مستلزم اراده خیری هستند که ارزش والایی را که ضمنا به حق به آن ها نسبت داده می شود محدود کند و اجازه ندهد که آن ها به منزله اموری مطلقا خیر تلقی شوند. میانه روی در هیجان ها و شوق ها، تسلط بر خویش و تعمق واقع بینانه نه تنها از جنبه های متعددی خیرند، بلکه به نظر می رسد حتی بخشی از ارزش درونی شخص را تشکیل می دهند.