تو آنچه می‌پنداری نیستی/ حرکت به سوی عزت نفس و عشق سخاوتمندانه

کتاب «تو آنچه می‌پنداری نیستی» نوشته‌ی دیوید ریکو به همت انتشارات سایه سخن به چاپ رسیده است. این کتاب با آنکه از منظری کاملاً روان‌شناسانه به بررسی ایگو می‌پردازد و برای آشنایی بیشتر با این مفهوم، تقسیم‌بندی تازه‌ای ارائه می‌کند، برخلاف بسیاری از کتاب‌های خودشناسی، اصراری بر حذف ایگو ندارد و با تقسیم‌بندی ایگو به دو جنبه سالم و نوروتیک، قرائتی جدید از این مفهوم کهن را پیش روی مخاطب می‌گذارد تا او را به سوی عشق ناب هدایت کند. ایگو، منیّت یا نفس از مفاهیمی است که عرفای فارسی‌زبان به نیکی روی آن تامل کرده‌اند. در طول تاریخ نیز مکاتب بسیاری با رویکرد رام کردن نفس سرکش انسان شکل گرفته است. تمرین‌های این کتاب با تأثیرگذاری شگرف، که بیش از هر چیز پایداری و استمرار مخاطب را می‌طلبد، سعی در زدودن زنگارهای نفس انسانی دارد تا بتواند به آری‌گوی بلاشرط اتفاقات هستی تبدیل شود و درنهایت با عشق‌ورزی به همگان، حتی دشمن خود، نفس خویش را تجلیگاه این هدیه‌ی الهی کند. این کتاب با الهام از افراد تأثیرگذار معاصر همچون گاندی، ماندلا، لوترکینگ و مادر ترزا، می‌کوشد مثال‌هایی ملموس، امروزی و دست‌یافتنی برای رشد معنوی فرد ارائه کند. دیوید ریکو، معلم، روان‌درمانگر و مربی است. او در کارگاه‌هایش فواید ذهن‌آگاهی و عشق‌ورزی و مهربانی را در فرایند رشد شخصی و بهزیستی عاطفی بررسی می‌کند و روی آن تأکید دارد. او در ۱۹۶۲ مدرک کارشناسی خود را در رشته‌ی روان‌شناسی از دانشگاه برایتون ماساچوست، در ۱۹۶۹ مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته روان‌شناسی مشاوره از دانشگاه فیرفیلد و در ۱۹۸۴ مدرک دکتری خود را در رشته روان‌شناسی بالینی از دانشگاه سیرا دریافت کرد. ریکو کتاب‌های بسیاری نگاشته است. او در سال ۱۹۷۶ مجوز خود را برای مشاوره به زوج‌ها، خانواده‌ها و کودکان کسب کرده است. علاوه بر روان‌درمانی، او در کالج سانتا باربارا و دانشگاه برکلی کالیفرنیا تدریس می‌کند و هم‌اکنون سرپرست مرکز مشاوره سانتا بارباراست.

قسمتی از کتاب تو آنچه می‌پنداری نیستی:

ایگو واژه‌ای لاتین به معنای «من» است. در روان‌شناسی سنتی ایگو همان اصل حاکم بر شخصیت ماست، یعنی عامل اجرایی روان ما و آن بخش از وجودمان که کمک می‌کند به اهدافمان در زندگی دست یابیم. ایگوی سالم از قابلیت مشاهده، قضاوت و انتخاب برخوردار است. همچنین به ما در زندگی، احساس پیوستگی شخصی و یکپارچگی و ثبات می‌دهد. ایگوی قوی و توانمندِ ماست که باعث برقراری روابط مؤثر می‌شود. چنین ایگویی همان «خود» است، همان احساس مستمر هویتی منحصربه‌فرد ما. این همان خود-شخصیت خودآگاهِ ماست که تجربیات را پردازش می‌کند. ایگو فرایندی همواره متغیر است؛ تغییری تجربی و عملی متافیزیکی. ایگوی فردگرایانه در خلال قرن‌های متمادی ظهور کرده است. از همان لحظه پیدایش گونه انسان، مدارهای عصبی، حرکات ما را هماهنگ کردند؛ سپس حافظه پدید آمد و با ذخیره‌سازی خاطرات و احساسات امکان فعالیت ایمن و بهره‌وری از جهان هستی را فراهم کرد. بعدها یاد گرفتیم براساس تجارب خود به پیش‌بینی نتیجه نهایی بپردازیم و در نهایت کارکردهای اجرایی ما قوی‌تر شد. هرچه اطلاعات بیشتری در مورد خود و جهان پیرامون کسب کردیم، مجهزتر شدیم و با چالش‌های زندگی روزمره بهتر مقابله کردیم و زنده ماندیم. نام مجموعه این قدرت‌های وجودی ما ایگوست. هرگاه که توانایی ایگو در راستای تداوم حیات همگانی فعالیت می‌کند، همه این نیروها تأثیرگذار و دخیل می‌شوند. هرگاه که هدف این نیروها دستیابی به برتری در برابر دیگران باشد، به جای ایجاد فضایی ایمن و سالم برای عشق ورزیدن، تهدیدکننده می‌شوند. احساس ما از خودمان مبتنی بر اعمال، نگرش‌ها و تاریخچه فردی‌مان است. اگر خود را برتر و بهتر از دیگران بدانیم، نه برابر و مساوی با آنان، احساسمان از خود دیگر بازتاب عضوی از خانواده‌ی بشری ما نیست. این روند، ارتباطی تنگاتنگ با فردگرایی افراطی دارد که نتیجه مسلم آن تکبر و فخرفروشی است. شدت عمل خودپرستی یا خودخواهی مبتنی بر این توهم است که جهان حول محور ما می‌گردد. در این صورت، فرد در مورد ارزش بشر با مهارت‌ها و استعدادهای خود دیدگاهی اغراق‌آمیز می‌یابد. جهان پیرامونِ ما زمانی ایمن می‌شود که دریابیم همه ما منحصربه‌فرد، یگانه و در عین حال، متصل به هم هستیم. کارِ گروهی پادزهری در برابر خودپرستی است و صد البته ایگو سرپرست گروه نیست، بلکه فقط یک بازیکن است. تو آنچه می‌پنداری نیستی را محمد مهدی کهربی ترجمه کرده و کتاب حاضر در ۲۹۳ صفحه رقعی با جلد نرم و قیمت ۶۰ هزار تومان چاپ و روانه کتابفروشی‌ها شده است.