قرارداد اجتماعی

روسو یکی از بزرگ‌ترین افسون‌گران ادبیات سیاسی است. او خیلی بیش از مونتسکیو بر انقلاب فرانسه، حقوق اساسیِ آن، تفکر سیاسی جدید، تدوین و جایگاه قانون در جامعه تأثیر داشته است. در این زمینه قرارداد اجتماعی عمده‌ترین اثر او به شمار می‌رود. روسو در قرارداد اجتماعی با دید انتقادیِ شدید نسبت به نظریه‌ی پیشگامانی که در گذشته‌های دور و نزدیک در زمینه‌ی قرارداد اجتماعی اظهار نظر کرده بودند و با قرارگرفتن در بستر حقوق و نه در محدوده‌ی واقعات، کامل‌ترین پاسخ را در مورد مسئله‌ای که تا آن زمان غیرقابل‌پاسخ بود ارائه داد: چگونه باید میان آزادی و نظم اجتماعی آشتی برقرار کرد؟ آنچه به این ویراست از کتاب ویژگی خاصی بخشیده آن است که در سراسرِ کتاب، پس از هر صفحه از متنِ قرارداد اجتماعی، صفحه یا صفحاتی، تحت عنوان "در زمینه‌ی متن"، آمده که به مطالبی اختصاص داده شده که از دوران یونان باستان تاکنون در زمینه‌ی مسائلی که در آن قطعه‌ی قرارداد اجتماعی مورد بحث قرار گرفته، عنوان شده است.