اخلاق در عصر مدرن

شاید هرگز در هیچ‌جا این‌همه که اکنون در همه‌جا و ازجمله در ایران درباره‌ی اخلاق می‌گویند و می‌نویسند، نگفته و ننوشته باشند. تعداد کتاب‌ها و مقالاتی که در بیست سال اخیر در باب اخلاق و علم، اخلاق و دین، اخلاق و سیاست، اخلاق حرفه‌ای و حتی اخلاق پژوهش نوشته شده است، شاید از عدد مجموعه کتاب‌های اخلاقی در طی تاریخ بیشتر باشد. چه شده است و چه نیازی پژوهندگان و نویسندگان را برانگیخته است که به اخلاق رو کنند؟ آیا علاقه و تعلق خاطر به اخلاق بیشتر شده است. یعنی آیا این توجه را باید نشانه‌ی پیشرفت و کمال اخلاقی دانست؟ این پرسش‌ها در ابتدای مقدمه‌ی کتاب «اخلاق در عصر مدرن» آمده است و نویسنده، مطالب کتاب را ناظر به خلجان‌ها و نگرانی‌های اخلاقی می‌داند و تأکید می‌کند که این قبیل نوشته‌ها و آثار بیشتر نشانه است و کمتر اثری در وضع اخلاق و بهبود آن دارد، مع‌هذا باید امیدوار بود که بعضی از آن‌ها مایه‌ی تذکر شود. نویسنده در بخش دیگری از مقدمه آورده است: درست است که اخلاق هرگز هیچ‌جا جانشین حقوق و فقه نشده است، اما باید قرابت یا نسبتی میان این سه وجود داشته باشد که کسی بتواند فکر کند که این‌ها می‌توانند جای یکدیگر را بگیرند. این نزدیکی کجاست و در چیست؟ جایی که اخلاق و حقوق و دین به هم می‌رسند کجاست؟ اینجا جایی است که مردمان در آن احساس تعلق و تسلیم می‌کنند، گویی آدمیان از جایی به کاری و راهی دعوت می‌شوند و وظایفی به عهده آنان گذاشته می‌شود و از امور و اعمالی بازداشته می‌شوند و این دعوت در دین الهی (و نه طبیعی) از جانب خدا و توسط وحی است و در حقوق از سوی جامعه برای نظم بخشی روابط انسانی است. اما دعوت اخلاق از کجاست؟ یعنی آدمیان چرا اخلاقی هستند؟ در آخر می‌توان گفت کتاب اخلاق در عصر مدرن اثر دکتر رضا اردکانی به نسبت میان اخلاق با علم، سیاست، دین، حقوق و … پرداخته است.