چرا فوتبال مهم است؟/ پله و جادوگری در زمین فوتبال

کتاب چرا فوتبال مهم است؟ به قلم ادسون آرانتس دوناسیمنتو ملقب به پِلِه به همت نشر گلگشت به چاپ رسیده است. در فوتبال این ورزش محبوب در سراسر جهان، تقریبا همه چیز هست: اشک و شادی، لبخند و غم، هیجان و سکوت، تراژدی و بهت. در دهه‌های اخیر ابعاد گوناگون فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و... نیز به این ورزش ضمیمه شده است. اما چرا فوتبال، جایگاهی چنان پر اهمیت را از آن خود کرده است؟ -- پله می‌‌گوید: چشم‌هایم را که می‌بندم، هنوز هم می‌توانم اولین توپ فوتبالم را به یاد بیاورم. راستش توپ که نه، دسته‌ای جوراب به هم گره خورده بود. من و دوستانم، آن‌ها را از روی بند رخت‌های همسایه‌های مان کِش می‌رفتیم و ساعت‌ها به توپ‌مان لگد می‌زدیم و دنبالش می‌دویدیم. در خیابان‌ها دوان دوان جیغ می‌کشیدیم و می‌خندیدیم. ساعت‌ها با هم مبارزه می‌کردیم تا اینکه خورشید غروب می‌کرد و شب می‌شد. لابد می‌توانید تصورش را بکنید که بعضی از همسایه‌های‌مان از ما دل خوشی نداشتند! ولی ما دیوانه‌ی فوتبال و آن‌قدر فقیر بودیم که دنبال تفریح دیگری نمی‌توانستیم برویم. چند سال که گذشت، من دیگر با یک گریپ فروت تمرین می‌کردم! یا این که چند تا کهنه‌ی مخصوص ظرفشویی را به هم می‌فشردم یا حتی آشغال‌ها را گرد می‌کردم و جای توپ از آن‌ها استفاده می‌کردم. در سال ۱۹۵۸، برزیلی‌ها باید یک ماه صبر می‌کردند تا فیلم بازی فینال بین برزیل و سوئد میزبان و قهرمانی کشورشان را در سینماها ببینند، در حالی که گفته می‌شود در  جام جهانی ۲۰۱۰، حدود ۳٫۲ میلیارد نفر یعنی نزدیک به نیمی از جمعیت کره‌ی زمین، از طریق تلویزیون یا اینترنت، شاهد بازی فینال بین اسپانیا و هلند بودند. من در این کتاب تلاش می‌کنم تا برخی از تغییرات شگرف و اتفاقاتی که سفر بزرگ زندگی‌ام را رقم زد، شرح دهم. همچنین در این مورد صحبت می‌کنم که فوتبال چگونه با متحد کردن ملت‌ها با یکدیگر و دادن حس هدفمندی و غرور به کودکانی محروم مانند من، در طول زندگی‌ام کمک کرد تا دنیا به جایی بهتر تبدیل شود. من، خوب یا بد بیشتر انرژی‌ام را در زمین فوتبال خرج کردم. در زمین فوتبال بود که دیگر به فقر، پدر و مادرهای‌مان و تراژدی‌های قدیمی فکر نمی‌کردیم. در زمین فوتبال، هیچ‌کس ثروتمند یا فقیر نبود؛ جایی بود که می‌توانستیم فقط در آن فوتبال بازی کنیم. ما روزهای عمرمان را با حرف زدن، نفس کشیدن و زندگی کردن در این ورزش سپری کردیم؛ و آن‌قدرها هم نمی‌دانستیم که فوتبال، پس‌زمینه‌ی اصلی بزرگترین رویدادی است که در برزیل رخ داده است.

در قسمتی از کتاب چرا فوتبال مهم است می‌خوانیم:

مکزیک سال ۱۹۷۰٫ خبرنگارها را خبر کردم تا به رختکن بیایند و گفتم که می‌خواهم چیزی را اعلام کنم: من تو هیچ جام جهانی دیگه‌ای بازی نمی‌کنم. اگه فوتبال به معنی جنگ باشه، منم کفشامو به دیوار آویزون می‌کنم و اصلا فراموش می‌کنم که یه روزی فوتبال بازی می‌کردم. آن روز ۱۹ جولای ۱۹۶۶ بود؛ هشت سال بعد از اولین قهرمانی در سوئد. آن‌جا هم لیورپول بود؛ در انگلیس. بیست و پنج سال بیشتر نداشتم و واضح بود که در سن بازنشستگی نبودم. ولی آن روز به خاطر دردی که در بدنم موج می‌زد و زخم‌های عمیق و کبودی روی پاهایم، حس آدم‌های پنجاه ساله را داشتم. به راستی حس کسی را داشتم که در جنگی شرکت کرده و شکست خورده. گرچه می‌خواستم به بازی‌های باشگاهی‌ام برای سانتوس ادامه دهم، ولی اعلام کردم که دوران بازی‌ام در تیم ملی برزیل برای همیشه تمام شده. در حالی که خبرنگارها با دهان‌های باز به من خیره شده بودند و کاغذهای‌شان را خشمگینانه سیاه می‌کردند، گفتم: همین که گفتم. این آخرین باری بود که منو با لباس تیم ملی برزیل دیدین. اتخاذ تصمیمی به این مهمی، آن هم در اوج عصبانیت و بدون فکر کردن هرگز ایده‌ی خوبی نبود. در واقع بی عقلی محض بود . ولی تا آن روز هرگز تا این اندازه از فوتبال عصبانی، ناامید و سرخورده نشده بودم. اگر به هر شکل ممکن می‌شد که در زمان سفر کنم، به عقب برگردم و با آن آدم بیست و پنج ساله حرف بزنم، به او می‌گفتم که کمی آرام بگیرد و دست از رفتارهای نمایشی بردارد! به او می‌گفتم که اوضاع بعد از یک شکست بزرگ، آن‌قدرها هم که به نظر می‌رسد وخیم نیست. به او می‌گفتم که رخ دادن یک اتفاق بد و مصیبت عظیم، می‌تواند به زندگی‌ات ارزش ببخشد و پیروزی‌های قبلی‌ات را شیرین‌تر هم بکند. علاوه بر تمام اینها، به او می‌گفتم چیزهایی هست که حتی پله، یا همان به اصطلاح پادشاه فوتبال هم، هنوز یاد نگرفته است. و این چیزها شامل درس‌هایی می‌شد که فوتبال باید به او می‌آموخت. چرا فوتبال مهم است را وحید نمازی ترجمه کرده و کتاب حاضر در ۲۵۵ صفحه رقعی با جلد نرم و قیمت ۳۷ هزار تومان چاپ و به بازار نشر عرضه شده است.